దేశ ఆర్థిక వ్యవస్థలో పట్టు పరిశ్రమకు ఒక ముఖ్యమైన స్థానం ఉంది. ఇతర వ్యవసాయ ఆధారిత పరిశ్రమలతో పోల్చినప్పుడు పట్టు పరిశ్రమ ఏడాది పొడవునా రైతులకు పని కల్పించడంలోనూ, తక్కువ పెట్టుబడితో ఎక్కువ లాభాలు ఆర్జించడంలో గణనీయమైన స్థానంలో ఉంది. మల్బరీ మొక్కను ఒకసారినాటితే 15 ఏండ్ల వరకు దిగుబడి పొందవచ్చు. పట్టు పరిశ్రమ చేనేత రంగానికి వెన్నుముక వంటిది. పట్టు గూళ్ల ద్వారా ఏడాదికి రూ.50వేల నుంచి లక్ష రూపాయల వరకు నికరాదాయం వచ్చే అవకాశం ఉంది. ప్రకృతి సిద్దంగా లభించే మూడు రకాల పట్టు ఇరి, దసళి, మల్బరీ పట్టు మన రాష్ట్రంలో ఉత్పత్తి అవుతోంది.
వాతావరణం: మల్బరీ తోటలో అన్ని రకాల వాతావరణ పరిస్థితులలో అంటే 15 సెల్సియస్ డిగ్రీల నుండి 40 సెల్సియస్. డిగ్రీల వరకు గల ఉష్ణోగ్రతల మధ్య 500 మిల్లీమీటర్ల నుంచి 2000 ఎంఎం వర్షాపాతం ఉన్న ప్రాంతాలలో పెరుగుతుంది.
నేలలు: నల్లరేగడి భూములు, చవుడు భూములు, మల్బరీకి పనికి రావు. మిగతా అన్ని రకాల నేలల్లోనూ మల్బరీ సాగు చేసుకోవచ్చు. ఎర్రటి చెలక భూములు చాలా ఉత్తమమైనవి. నేల పీహెచ్ విలువ 6.5 నుండి 7.5 వరకు ఉత్తమమైనది.
మల్బరీ సాగులో వంగడాల ఎంపిక : అధిక దిగుబడినిచ్చేవి వి1, ఎస్ 36 రకాలు మంచివి. వి1 ఒక ఏడాదికి ఎకరానికి 24 నుంచ 30 టన్నులు ఎస్ 36 రకం 1 ఎకరానికి 16నుంచి 18 టన్నుల ఆకు ఉత్పత్తి చేయవచ్చు. జి2,జి4 వంగడాలు అధిక దిగుబడినిచ్చే రకాలను సాగు చేస్తున్నారు. ఒక ఎకరంలో నాటేందుకు కావాల్సిన మొక్కలు 3' 3' స్థలావకాశంలో: 5500 మొక్కలు జోడు సాళ్ల పద్దతి 3' 5' 2' స్థలావకాశంలో 5000 మొక్కలు.
నారు మొక్కలు పెంచడం నిర్వహణ:ఒక ఎకరానికి 1.60 లక్షలు కటింగ్స్ (1065 బెడ్స్, ఒక బెడ్కు 150 చొప్పున) నారు మళ్లలో నాటి 1.20 లక్షలు నారు మొక్కలను ఉత్పత్తి చేయవచ్చు.
ముఖ్య గమనిక: మొక్కలు/కటింగ్స్ను బెడ్లో నాటుటకు ముందుగా 0.1 శాతం డైమిదేన్-ఎం 45 (2 గ్రా. లీటరు నీరు) ద్రావణంలో 30 నిమిషాల పాటు ఉంచి శుద్ధి చేసిన తర్వాతనే నాటుకోవాలి.
అనువైన సమయం : మల్బరీ సాగు ఏడాది పొడవునా వేసుకోవచ్చు
మల్బరీ తోట యాజమాన్యం: భూసార పరిరక్షణ కొరకు ఎకరానికి సాలీనా 8 టన్నుల (6 ట్ట్రాకర్లు) పశువుల ఎరువును 4 విడతలుగా వేయాలి. చాకీ తోట అయితే ఎకరానికి 16 టన్నులు వేయాలి. నారు మొక్కలు నాటిన తర్వాత 30 రోజులకు సంకీర్ణ ఎరువును 20:20:20 నిష్పత్తిలో ఇవ్వాలి. నత్రజని స్థిరీకరించు అజటో బాక్టర్, అజోస్పైరిల్లం లను ఎకరానికి ఏడాదికి 8 కేజీలు వాడాలి. దీనిని బాగా మగ్గిన పశువుల ఎరువుతో కలిపి తోట కత్తిరించిన 20 నుంచి 25 రోజుల తర్వాత వేయాలి. అలాగే వర్మికంపోస్టును 1-1.5 టన్నులు వేయాలి. సరియైన యాజమాన్య పద్ధతులను ఉపయోగించిన మల్బరీ తోట నారు మొక్కలు నాటి 90 రోజుల తర్వాత పట్టు పురుగులను మేపవచ్చు. చారీ పురుగుల పెంపకానికి ప్లాస్టిక్ ట్రేలను వాడాలి.
రోగ నిరోధక చర్యలు
ప్రతి పంటకు ముందు, పంట తీసిన తర్వాత విధిగా రోగ నిరోధక చర్యలు చేపట్టాలి. బ్లీచింగ్ పొడి, సున్నపు పొడి, శానిటేక్ (సెరిక్లోర్) ఫార్మాలిన్ మొదలగు వాటిని సూక్ష్మ క్రిమినాశనులుగా విరివిగా వాడుతున్నారు. వీటిని తగిన మోతాదులో వినియోగించి, రేరింగు పరికరాలను షెడ్డును క్రిమి రహితంగా చేసుకోవాలి. దీని వల్ల పంట సజావుగా చేతికి వస్తుంది. దిగుబడి పెరిగి, రైతులకు రావడి వస్తుంది. ప్రతి చదరపు అడుగు విస్తీర్ణానికి 160-200 ఎంఎల్ల రోగ నిరోధక ద్రావణం అవసరం ఉంటుంది.
పట్టు పురుగులు పొదిగించుట
పట్టు గుడ్లను 25 సెంటీ గ్రేడ్ ఉష్ణోగ్రత, 80నుంచి 85 శాతం గాలిలో తేమ కలిగిన గదిలో పెంచాలి. 8వ రోజున నల్లబట్టను కప్పి వెలుతురు తగలకుండా 36-48 గంటల పాటు ఉంచి, 9-10 రోజుల సూర్యోదయాన్నే వెలుతురు చూపించిన 90-95 శాతం గుడ్ల నుండి పురుగులు బయటికి వస్తాయి.
పట్టుపురుగుల పెంపకం
మల్బరీ తోటను 2 లేదా 3 భాగాలుగా విభజించి ఏటా 10 నుండి 11 పంటల తీయవచ్చు. నవీన పద్ధ్దతులలో రేరింగ్ గతి నిర్మించి, తగిన పరికరాలు ఏర్పాటు చేసుకున్నట్టయితే దిగుబడి పెరుగుతుంది. రేరింగు గదికి ఎల్ ఆకారంలో వరండా ఏర్పాటు చేసుకోవడం, అదనపు సౌలభ్యం. రేరింగు గదిలో పడకల వెడల్పు 5-51/2 వెడల్పుతో భూమి నుండి1 అడుగు పైకి ఉండేటట్టు చూసుకోవాలి. గోడకు స్టాండుకు మధ్య 2 అడుగుల దూరం ఉండేలా చూసుకోవాలి.
పట్టు పురుగు లార్వా దశ 26-28 రోజుల వరకు ఉంటుంది. ఇందులో 4 జ్వరములు, 5 దశలుంటాయి. మొదటి రెండు దశలలో పురుగుల పెంపకాన్ని చాకీ పురుగుల పెంపకమంటారు. ఇది 8-9 రోజులు ఉంటుంది. ఈ దశలో పురుగులను అనువైన వాతావరణ పరిస్థితు లలో పెంచడం వల్ల పురుగులు బలిష్టంగా పెరిగి దిగుబడి బాగుం టుంది. చాకీ దశలో 28 డిగ్రీ సెంటిగ్రేడ్ ఉష్ణోగ్రత 80 -90 శాతం తేమ, మంచి పోషక విలువలు కల్గిన ఆహారం అవసరం.
2వ జ్వరం తర్వాత పట్టు గూళ్లు అల్లే వరకూ పట్టు పురుగులను, కొమ్మ మేత పద్ధతి ద్వారా పడకలపై పెంచుతారు. ఈ పద్దతిలో 50శాతం కూలీలను, 20 శాతం ఆకును ఆదా చేసుకోవచ్చు. పురుగులను ఎక్కువసార్లు తాకే అవసరం ఉండదు. పడకలను ఒకసారి శుభ్రం చేస్తే సరిపోతుంది. పడకలను పొడిగా, శుభ్రంగా ఉంచడం కీలకం. శక్తి, విజేత, అంకుర్, సంజీవిని వంటి బెడ్డిస్ ఇన్ ఫెక్టెంట్స్ తగిన మోతాదులో వాడాలి.
4వ జ్వరము లేచిన తరువాత 6-8 రోజులకు పురుగులు పరిపక్వతకు వస్తాయి. ఈ సమయంలో పురుగులను చంద్రికలపై వేయాలి. తరు వాత చంద్రికలను గాలి ప్రసరణ ధారాళంగా ఉన్న గదిలో ఉంచాలి. ఇప్పుడు చంద్రికలకు ప్రత్యామ్నాయంగా నేత్రికలను ఉపయోగి స్తున్నారు. ఇవి సహజ మోల్టింగ్ చేయడానికి అనువుగా ఉంటాయి.
గూళ్లు అల్లే దశలో గాలిలో తేమ 65 నుంచి 70 శాతం, ఉష్ణోగ్రత 24-25 డిగ్రీల మసక వెలుతురు, గాలి ప్రసరణ ఉండేటట్టు చూడాలి. గూళ్లు అల్లిన 6వ రోజున (బివి) విడిపించి, డబల్ గూళ్లను, నాణ్యతలేని గూళ్లను వేరుచేసి, మంచి గూళ్లను పలుచని గోనె సంచులలో చల్లని వేళలో మార్కెట్కు తరలించాలి.
హైదరాబాద్లోని తిరుమలగిరి, జనగామా జిల్లాలోని జనగాములో పట్టుగూళ్ల మార్కెట్ సౌకర్యం ఉంది. ఇక్కడ గూళ్ల నాణ్యతనుబట్టి ధరలు నిర్ణయించబడతాయి. బివి పట్టుగూళ్లపై కిలో ఒక్కంటికి రూ. 75 చొప్పున, సిబి గూళ్లకు కిలో ఒక్కంటికి రూ. 40 చొప్పున ప్రభుత్వం ప్రోత్సాహకంగా అందిస్తుంది.
లాభాలు : ఒక ఎకరం మల్బరీ తోట ద్వారా ఏడాది మొత్తం 5 మందికి ఉపాధి కలుగుతుంది. ప్రకృతి సిద్ధంగా లభించే మూడు రకాల పట్టు ఇరి, దసళి, మల్బరీ పట్టు మన రాష్ట్రంలో ఉత్పత్తి అవుతుంది. మల్బరీ బహువార్షిక పంట, నీటి నిల్వలనే పొదుపుగా వాడుకొని ఎక్కువ లాభం పొందవచ్చు.ఎకరం మల్బరీ తోటలో ఉత్పత్తి చేసే పట్టుగూళ్ల ద్వారా ఎడాదికి రూ. 50వేల నుంచి లక్ష వరకు సంపాదించవచ్చు. దసలి పట్టు పరిశ్రమ రాష్ట్రంలోని మారమూల గిరిజన కుటుంబాలకు ఉపాధి కల్పిస్తున్న పరిశ్రమ.మల్బరీ రైతులకు అదనపు ఆదాయానికి పట్టుపరిశ్రమతో పాటు పాడి పరిశ్రమ సేంద్రియ ఎరువుల ఉత్పత్తి చేయవచ్చు.
మల్బరీ ఆకు దిగుబడి పెంచేందుకు చేపట్టాల్సిన చర్యలు
ఏడు రోజుల్లోపు కలుపు తీయడం, తగిన మోతాదులో పశువుల ఎరువు వేయడం, 15నుంచి 18 రోజుల్లో ఎకరానికి అమ్మోనియం సల్ఫేట్ 66కిలోలు సింగిల్ సూపర్ ఫాస్ఫేట్44కిలోలు, మ్యూరేట్ ఆఫ్ పొటాష్ 12 కిలోలు, 18నుంచి 20 రోజుల్లోపు తుక్రా నివారణ డిడివిపి(2.5 మి.లీ ఒక లీటరుకు 0.5శాతం సబ్బు ద్రావణాన్ని 200 లీటర్లు పిచికారి చేయాలి. తుక్రా పీడిత కొమ్మలను కత్తిరించి తోటకు దూరంగా గోతిలో వేసి కాల్చి, పూడ్చివేయాలి. 22నుంచి 25 రోజుల్లోపు సెరి బూస్ట్ 2.5 మి.లీ లీటరు నీటితో కలిపి ఎకరానికి 250 లీటర్ల మిశ్రమ ద్రావణాన్ని పిచికారీ చేయాలి.
29 నుంచి 32 రోజుల్లో సెరిబూస్ట్ రెండవ డోస్గా అదే మోతాదులో పిచికారీ చేయాలి.
- యం. మదన్మోహన్రావు
అస్టెంట్ డైరెక్టర్ ఆఫ్ సెరికల్చర్
సెరికల్చర్ శాఖ
Authorization