Authorization
Mon Jan 19, 2015 06:51 pm
హిజ్రా, ట్రాన్స్జెండర్ అనగానే రైళ్లలోనో, ట్రాఫిక్ సిగల్స్ దగ్గరో చప్పట్లు కొడుతూ అడుక్కునేవారిగానే గుర్తొస్తారు. కానీ మనిషిగా పుట్టి సాటి మనిషి నుంచి అవమానాలను ఎదుర్కొంటూ అడుక్కునే పరిస్థితుల్లోకి వాళ్లు ఎందుకు వెళ్లారు? అడుక్కోవడం, సెక్స్ వర్క్ వాళ్లకు ఇష్టమా? వారిని ఆ పరిస్థితిలోకి నెట్టిందెవరు? చదువుకునే అవకాశాలు కల్పించకుండా... ఉద్యోగం పొందే హక్కు లేకుండా వాళ్లు ఏం చేయాలి? జీవనమెట్లా కొనసాగించాలి? అందుకు కారణాలేంటి? కనీసం మనిషిగా గుర్తింపు పొందలేని వారికి విద్యా ఉపాధి అవకాశాలివ్వని పాలకుల అసమర్థత కాదా? నాలుగు రూపాయలు ఇవ్వాల్సి వస్తోందని అసహ్యించుకునే అమానవీయత కాదా? చప్పట్లు చరిచే వ్యక్తులుగా కాకుండా.. వాటి వెనుక ఆవేదనను అర్థం చేసుకుందాం. వెకిలి మాటలను, వెక్కిరింతలను అదిమి పెట్టే పంటి వెనకాల బాధను అర్థం చేసుకోవడానికి ప్రయత్నిద్దాం!
పురుషుడిగా జన్మించినా... తనలో స్త్రీ లక్షణాలు అధికంగా వున్నాయని భావించినప్పుడు, స్త్రీగా జన్మించినా తమలో పురుషుల లక్షణాలు ఎక్కువగా ఉన్నాయని అనుకున్నప్పుడు శస్తచ్రికిత్స చేయించుకోవచ్చు. ఆ తరువాత నుంచి అదే జెండర్తో గుర్తింపు పొందే హక్కు మనిషిగా ప్రతి ఒక్కరికి ఉంది. ఇది జీవించేహక్కుకు ప్రాథమిక సూత్రం. కానీ... ట్రాన్స్జెండర్స్కు జీవించే హక్కు లేకుండా పోతోంది. చదువుకోవడానికి అవకాశాలు లేవు. ఉపాధి కల్పించే పరిస్థితులు అసలే లేవు. కనీసం సాటి మనిషిగా గుర్తింపుకే నోచుకోలేకపోతున్నారు. అడుగడుగునా వివక్ష, చిన్నచూపు, అవమానాల పాలవుతున్నారు. వారు చదువుకోవడానికి పడుతున్న ఇబ్బందులు అనేకం. ఎన్నో అవమానాలను ఎదుర్కొని ఉన్నత విద్యను అభ్యసించినా... ఉపాధి దొరకని అమానవీయ పరిస్థితుల గురించి ఆలోచించేదెవరు?
అదర్స్ కాలమేది?
ఉద్యోగాల్లో రిజర్వేషన్స్ ఉంటాయి. అమ్మాయిలకు , అబ్బాయిలకు, కులాలకు మతాలకు అందరికీ ఉన్నాయి. కానీ ట్రాన్స్జెండర్స్కు రిజర్వేషన్ ఏది? రిజర్వేషన్ పక్కన పెడితే.. అసలు ఏదైనా ఉద్యోగాలకు దరఖాస్తు చేసుకోవడానికి... అప్లికేషన్ ఫామ్లోనే ఆప్షన్ ఉండదు. మేల్, ఫీమేల్ మాత్రమే ఉంటుంది. అదర్స్గానో, ఎల్జీబీటీగానో మరో ఆప్షన్ ఉండాలి కదా! కానీ ఎక్కడా కనిపించదు. ఓటర్ ఐడీ, ఆధార్కార్డులో అదర్స్ అనే ఆప్షన్ ఇచ్చింది ప్రభుత్వం. ఉద్యోగాలకు నోటిఫికేషన్స్ జారీ చేసేది కూడా ఆ ప్రభుత్వమే. ఓటుకోసం ఇచ్చే ఐడీలో అదర్స్ అని ఉంటుంది... కానీ ఉద్యోగాల దగ్గర అదర్స్ ఆప్షన్ ఉండదు. ట్రాన్స్ ఉమెన్ అయితే... అన్ని స్టడీ సర్టిఫికెట్స్లో మేల్ నేమ్ ఉంటుంది. ట్రాన్స్మెన్ అయితే ఫిమేల్ నేమ్ ఉంటుంది. పుట్టుక ఒక్కటి పురుషుడిగానో, స్త్రీగానో ఉంటుంది. కానీ తమకంటూ ఓ అవగాహన కలిగాక, తమలోని లైంగిక అస్తిత్వాన్ని గుర్తించి జెండర్ మార్చుకుంటారు. ఆ తరువాత తీసుకునే ఆధార్లో, ఓటర్ ఐడీలోనే మారిన జెండర్ ఉంటుంది. ఆ రెండు వేర్వేరుగా ఉండటంతో... అన్ని చోట్లా ఇబ్బందులే. ''టీఎస్పీఎస్సీ నిర్వహించిన గ్రూప్-2కు దరఖాస్తు చేసుకున్నాను. అదర్స్ ఆప్షన్ లేదు... సర్టిఫికెట్స్కి, ఐడీ కార్డులకు పేరు తేడా ఉంది కాబట్టి 'అసలు హాల్ టికెట్ వస్తదో రాదో, నీకు రాయడానికి అవకాశం ఉంటదో, ఉండదో అని నిరాశ పరిచారు అధికారులు. ఎంతో నిరాశ చెందాను. చివరకు హాల్ టికెట్ వచ్చింది. కానీ అసలు అర్హత ఉంటుందో, ఉండదో తెలియని ఆందోళనలో సరిగ్గా చదవలేకపోయాను. పరీక్ష రాసినా... కానీ ఇంటర్వ్యూ వరకు వెళ్లలేకపోయాను. అదే అధికారులకు ఓ అవగాహన ఉంటే.. హాల్ టికెట్ రాదని భయపెట్టకుండా... నన్ను ప్రోత్సహించగలిగితే కచ్చితంగా ఉద్యోగం పొందేదాన్ని. ఇదొక్కటే కాదు... గతంలో పోస్టాఫీస్కోసం ఓ పోస్టు కోసం దరఖాస్తు చేయడానికి వెళ్తే... 'మీకు అవకాశం లేదు' అని చెప్పారు. 'మీకు ఏ కోటా కింద అవకాశం కల్పించాలమ్మా?' అని అడిగారు. ఓటర్ ఐడిలో ఆప్షన్ ఉంటుంది. ఆధార్లో ఉంటుంది. కానీ ఉద్యోగావకాశాల్లో అదర్ ఆప్షన్ ఎందుకు ఉండదు?'' అని ప్రశ్నిస్తోంది వరంగల్కు చెందిన స్నేహ.
మార్పు రావాలి...
2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం దేశంలో ట్రాన్స్పర్సన్స్ సంఖ్య 4.5 లక్షలు. ఇటీవల జరిగిన అధికారిక సర్వే మేరకు తెలంగాణలో వీరి సంఖ్య 60,000 మంది. ఒక్క హైదరాబాద్లోనే 15వేల మంది ట్రాన్స్జెండర్స్ ఉన్నారు. వరంగల్ జిల్లాలో మొత్తం 2,200 మంది. ''మాలో 45శాతం డిగ్రీలు, పీజీలు పూర్తి చేసినవాళ్లున్నారు. డ్రైవింగ్ వచ్చినవాళ్లున్నారు. బ్యూటీషియన్స్ ఉన్నారు. కుకింగ్ చేసేవాళ్లున్నారు. టెక్నీషియన్స్ ఉన్నారు. ఏదైనా విషయాన్ని నలుగురి దగ్గరకు వెళ్లి వివరించగలిగే సమర్థులున్నారు. ఎంతో నైపుణ్యం ఉండి కూడా ఉపాధి అవకాశాలు లేవు. షాపింగ్మాల్స్లో అమ్మాయిలు పనిచేస్తుంటారు. వాళ్లను చూసినప్పుడు ఇంత పెద్ద షాపింగ్ మాల్లో పనిచేయడానికి నా చదువు సరిపోదా అనిపిస్తుంది. ఒక్క అవకాశం ఇవ్వండి. ఒక నెల రోజులు మా పనితీరు చూడండి. అప్పటిదాకా జీతం ఇవ్వకండి. మా పని నచ్చితేనే కంటిన్యూ చేయండి అని అడిగాం. 'మీరు ఉంటే కస్టమర్స్ రారమ్మా?' అన్నాడు ప్రొప్రయిటర్. అవకాశం ఇవ్వాలంటే అంగీకారం రావాలి. ఆ అంగీకారం ఎక్కడినుంచి రావాలి? సమాజం నుంచి రావాలి. ప్రభుత్వాల నుంచి రావాలి'' అని డిమాండ్ చేస్తున్నారు ట్రాన్స్జెండర్ అశ్విని.
స్కిల్స్ ఉన్నా.. ఆపర్చునిటీస్ లేక...
ప్రభుత్వ ఉద్యోగాల్లో ఆప్షన్ ఉండదు. ఇక ప్రయివేటు ఉద్యోగాల్లో చేరడానికి స్కిల్ డెవలప్మెంట్పైనా నెలలు నెలలు ట్రైనింగ్ తీసుకున్నవారున్నారు. ఇంటర్వ్యూకు ఎలా వెళ్లాలి? ఏం మాట్లాడాలి? ఎవరితో ఎలా ప్రవర్తించాలి? ఎన్నో విషయాల్లో శిక్షణ పూర్తయి ఉద్యోగం కోసం వెళ్తే... అమ్మాయి కదాని ఇంటర్వ్యూకు పిలిచి... సర్టిఫికెట్స్ చూసి 'నువ్వు హిజ్రావా? అయితే ఉద్యోగం లేదు' అని చెప్పి వెనక్కి పంపిన సంస్థలు, ఘటనలు అనేకం. ఒక్క అవకాశం ఇవ్వండి సార్... మేం పనిచేయగలుగుతాం అని బతిమిలాడితే... 'మీరు చేస్తే కస్టమర్స్ మమ్మల్ని రిసీవ్ చేసుకోరు' అని సర్టిఫికెట్స్ ముఖం మీద కొట్టిన వాళ్లున్నారు. నిజానికి వాళ్ల మనసులో మాకు ఉద్యోగం ఇవ్వాలని ఉందో లేదో తెలియదు కానీ.. మీరు చేస్తే మా క్లయింట్స్ లేదా కస్టమర్స్ రారు అంటూ పక్కవాడి మీద నిందలు మోపుతారు. నిజంగా ఉద్యోగం ఇవ్వాలనుకుంటే... నా పనితో ముఖ్యం. అప్పజెప్పిన పనిని సరిగ్గా పూర్తి చేస్తున్నామా లేదా అనేది ముఖ్యం. కానీ అలా చూడరు. కేవలం జెండర్నే ప్రశ్నిస్తారు. ఉద్యోగం ఇచ్చేవాళ్లు లేనప్పుడు... ఎన్ని స్కిల్స్ డెవలప్ చేసినా ఏం లాభం'' అని ప్రశ్నిస్తున్నారు ట్రాన్స్జెండర్ యాక్టివిస్ట్ లైలా.
ప్రభుత్వం నిర్ణయం తీసుకోవాలి...
ట్రాన్స్జెండర్స్కు అవకాశం కల్పిస్తూ ప్రభుత్వం ఒక నిర్ణయం తీసుకుంటే.. ప్రయివేటు సంస్థలను నిలదీయడానికి హక్కు ఉంటుంది. కానీ ప్రభుత్వమే అలా లేనప్పుడు ఎవరిని అడగాలి? ఎన్నో పోరాటాలు. అక్కడా ఎన్నో అవమానాలు. 14 ఏండ్ల నుంచి కొట్లాడుతున్నారు. ఏ ఒక్క ఫీల్డ్లో సెట్టవ్వలేకపోయారు. ఒక్క అడుగు కూడా ముందుకు పడలేదు. ఒక్క మెట్టు ఎక్కలేదు. ఒక్క అడుగు ముందుకు పడిందని సంతోష పడగానే.. కింద పడిపోతున్నారు. కేరళ, తమిళనాడు ప్రభుత్వాలు ఉద్యోగావకాశాలు కల్పిస్తున్నాయి. రాజస్థాన్లో పోలీస్ ఉద్యోగం కోసం పోరాటం చేస్తూ గంగాకుమారి ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా కోర్టు మెట్లు ఎక్కాల్సి వచ్చింది. ''ఎంత పెద్ద దొంగ అయినా 'వ్యక్తిగా మంచోడే.. కానీ పరిస్థితుల వల్లన దొంగ అయ్యాడు' అని కౌన్సిలింగ్ ఇచ్చేందుకు ప్రయత్నిస్తారు. కానీ మా పరిస్థితిని అర్థం చేసుకోలేకపోతున్నారు. మాకు కుటుంబం అంగీకారం లేదు. సమాజం నుంచి అంగీకారం లేదు. ఉద్యోగాలు లేవు. ఉపాధి ప్రత్యామ్నాయం లేదు. ఇన్ని సమస్యల మధ్య బెగ్గింగ్ చేసినందుకు మమ్మల్ని దోషులుగా చూస్తున్నారు. మారడానికి మేం సిద్ధంగా ఉన్నాం. కష్టపడి పనిచేయడానికి సంసిద్ధంగా ఉన్నాం. ఉపాధి కల్పించడానికి ప్రభుత్వ ప్రయివేటు సంస్థలు ముందుకు రావాలి'' అని డిమాండ్ చేస్తున్నారు ట్రాన్స్జెండర్ రేష్మ.
తప్పెవరిది?
సొంతంగా ఓ ఇనిస్టిట్యూట్, లేదా బిజినెస్ పెట్టి నడిపించే జ్ఞానం వారికి ఉంది. కానీ అందుకు సరిపడా ఆర్థిక సామర్థ్యం లేదు. అది అందించేందుకు ప్రభుత్వం ముందుకు రాదు. సమాజం నుంచి అంగీకారం లేదు. చిన్నదో, పెద్దదో ప్రయివేటో, గనవర్నమెంటో... ప్రతి ఒక్కరికి ఉద్యోగం చేయాలని ఉంటుంది. కానీ అవకాశమే ఇవ్వకుండా 'మీరు భిక్షమెత్తడానికి, ఈజీ మనీకి అలవాటయ్యారు అందుకే ఉద్యోగాలు చేయరు' అంటూ నిందిస్తుంటారు. కానీ డిగ్రీ, పీజీలు చదివి... ఇతరుల దగ్గర ఐదు, పది అడుక్కోవడానికి చేతులు చాచడం, ఆ క్రమంలో ఎన్నో అవమానాల పడటం ఎంత బాధను కలిగిస్తుందో ఎవ్వరూ అర్థం చేసుకోలేరు. డిగ్రీలు, పీజీలు పూర్తి చేసి, కమ్యూనికేషన్ స్కిల్స్ ఉండి, లాంగ్వేజ్ స్కిల్స్ ఉండి ... ఏం చేయలేక నలుగురి దగ్గర చేతులు చాచాల్సిన పరిస్థితి. ఇందులో తప్పెవరిది? అవకాశాలు ఇవ్వని ప్రభుత్వాలు, సమాజానిదా? పనిచేయగలిగిన సామర్థ్యం ఉండి.. అవకాశాలు లేక భిక్షమెత్తుకుంటూ, అవహేళనల పాలవుతూ, చీత్కారాలు ఎదుర్కొంటూ కాలం వెళ్లదీస్తున్న వారిదా? ఒక్కసారి ఆలోచించుకోవాలి!
- కట్ట కవిత