ఉద్యోగాలు, ఉపాధిలేక చదువుకున్న యువకులు కూడా ఉపాధిహామీ పనులకు వెళ్లేవారు. రోజువారీలాగే ఉపాధి కూలి పనుల్లో నిమగమై ఉన్న యువతకు ఆలోచన రేకెత్తింది. ఎందుకు మనపై ఈ వివక్ష, మనమెందుకు బతుకమ్మ ఆడకూడదు అని ప్రశ్నించుకున్నారు. ఏండ్లుగా ఆడని బతుకమ్మ ఈసారి తమ కుటుంబాల ముందుకు తీసుకురావాలని నిర్ణయించుకున్నారు. అనుకున్నదే తడవుగా ఏర్పాట్లు చేసుకున్నారు. ఊరి పెద్దలతో చర్చించి అందరితోపాటే ఆడి, బతుకమ్మలను ఊళ్లోని చెరువులో నిమజ్జనం చేశారు. ఈ ఆనంద క్షణాలు మహిళల్లో స్ఫూర్తిని నింపాయి. మొత్తం దళిత కుటుంబాల్లో ఆనందాన్ని పంచింది. ఉపాధి పనుల్లో మొదలైన వారి ఆలోచన ఆచరణలో ఐక్య ఉద్యమానికి దారితీసిందనే చెప్పొచ్చు.
అట్టడుగువర్గాలపై వివక్ష రూపాలు మన కండ్ల ముందు నిత్యకృత్యంగానే జరుగుతున్నాయి. 'పెద్దల' మాట ధిక్కరించారనో, ఊరి కట్టుబాట్లను దాటిపోయారనో, చైతన్యం దిశగా సాగుతున్నారనో.. ఇలా రకరకాల సాకులతో బలహీనవర్గాలపై పెత్తందారుల దురహంకారం నేటికీ కొనసాగుతూనే ఉన్నది. హత్యలుగానీ, దాడులుగానీ నిత్యం చోటుచేసుకుంటూనే ఉన్నాయి. ఇలాంటి తరుణంలో తరతరాలుగా బతుకమ్మ పండుగకు దూరమవుతూ వస్తున్న దళితులు తమ ఒరవడిని మార్చుకున్నారు. దళితులు బతుకమ్మ ఆడరాదు. ఊళ్లో గుడి మెట్లెక్కరాదు అని ఇప్పటి వరకూ పెత్తందారులు పెట్టిన 'కంచె'ను తెంచి తమ వాకిట్లో బతుకమ్మకు పేర్చుకున్నారు. సంఘటితంగా నిలిచి ఆత్మగౌరవాన్ని చాటారు. చైతన్యం నింపిన ఆ ఊరి గురించి తెలుసుకోవాల్సిందే...
'మా లగ్గాలు అయినకాడి నుండి గీ ఊళ్లో మా కులపోల్లు బత్కమ్మను ఆడలేదు. గీయాల కొందరు పోరగాండ్లు ఊళ్లో పెద్ద మనుషులతో మాట్లాడి, మాకెరుకలేని బతుకమ్మను తీస్కొచ్చిండ్రు. నిరుడు సంది మా ఇండ్లకాడ బత్కమ్మ ఆడుకుంటా తీస్కపోతుంటే సంబురమనిస్తాంది' అంటూ వృద్ధురాలు రాజవ్వ, మరికొందరు మహిళలు 'నవతెలంగాణ'తో తమ ఆనందాన్ని పంచుకున్నారు. ఇదొక్క రాజవ్వదే కాదు.. ఆ ఊళ్లోని దళిత మహిళలందరి సంబురం. చదువుతోనే చైతన్యమని నిరూపించిన యువత ఆదర్శానికి నిదర్శనం.
కామారెడ్డి జిల్లా కేంద్రానికి కూతవేటు దూరంలో ఉన్నది టేక్రియాల్. ఆ గ్రామంలో మొత్తం 600 కుటుంబాలు ఉండగా 200 దళిత కుటుంబాల్లో 600 జనాభా నివసిస్తోంది. అత్యధిక కుటుంబాలు కూలీనాలీ చేసుకుంటూ జీవనం సాగిస్తున్నారు. క్రమంగా విద్యనభ్యసించే వారి సంఖ్య 70శాతానికి పెరిగింది. అయితే గ్రామంలో వందేండ్ల క్రితం తవ్వెడు తౌడుు, నూకలు ఇచ్చి దళితులను బతుకమ్మ ఆడకుండా నాటి సంపన్న వర్గాల కుటుంబాలు నిషేధించాయని వృద్ధులు చెబుతుండటం గమనార్హం. అప్పటి నుండి ఊళ్లో బతుకమ్మ సంబరాలను చూసి మురిసిపోవడమే తప్ప స్వయంగా ఆడలేకపోతున్నామని దళిత కుటుంబాలు మనోవేదనకు గురయ్యేవి. ఇంట్లోని పిల్లలను, ఆడబిడ్డలను చూసి మానసికంగా కుంగిపోయేవారు తల్లిదండ్రులు.
యువత సంఘటిత ఆలోచన..
దళితులు బతుకమ్మ ఆడకూడదని, గుళ్లోకి వెళ్తే అరిష్టమనే దురాచారం టేక్రియాల్ను ఏండ్ల తరబడి పట్టి పీడించింది. గతేడాది సామాజిక న్యాయం సమగ్రాభివృద్ధి లక్ష్యంగా సీపీఐ(ఎం) చేపట్టిన మహాజన పాదయాత్ర దళితుల్లో చైతన్యం నింపింది. ఈ సందర్భంగా గ్రామంలో దళితులు ఎదుర్కొంటున్న సమస్యలు కూడా వెలుగులోకి వచ్చాయి. ఉద్యోగాలు, ఉపాధిలేక చదువుకున్న యువకులు కూడా ఉపాధిహామీ పనులకు వెళ్లేవారు. రోజువారీలాగే ఉపాధి కూలి పనుల్లో నిమగమై ఉన్న యువతకు ఆలోచన రేకెత్తింది. ఎందుకు మనపై ఈ వివక్ష, మనమెందుకు బతుకమ్మ ఆడకూడదు అని ప్రశ్నించుకున్నారు. ఏండ్లుగా ఆడని బతుకమ్మ ఈసారి తమ కుటుంబాల ముందుకు తీసుకురావాలని నిర్ణయించుకున్నారు. అనుకున్నదే తడవుగా ఏర్పాట్లు చేసుకున్నారు. ఊరి పెద్దలతో చర్చించి అందరితోపాటే ఆడి, బతుకమ్మలను ఊళ్లోని చెరువులో నిమజ్జనం చేశారు. ఈ ఆనంద క్షణాలు మహిళల్లో స్ఫూర్తిని నింపాయి. మొత్తం దళిత కుటుంబాల్లో ఆనందాన్ని పంచింది. ఉపాధి పనుల్లో మొదలైన వారి ఆలోచన ఆచరణలో ఐక్య ఉద్యమానికి దారితీసిందనే చెప్పొచ్చు. వివక్ష లేని సమాజాన్ని నిర్మిస్తున్నామని పాలకులు చెబుతున్నా నేటికీ సాంఘిక దురాచారాలు కొనసాగుతూనే ఉన్నాయి. క్షేత్రస్థాయిలో దళితులు, గిరిజనులు, బడుగు బలహీనవర్గాలకు అభివృద్ధి ఫలాలు ఏ మేరకు అందుతున్నాయో ఏలికలు గమనించాలి. టేక్రియాల్ దళితుల చైతన్య ప్రతీక ప్రతి గ్రామంలో రావాలి. అదేస్ఫూర్తితో నిలిచి వివక్షను రూపుమాపే దిశగా యువత పోరాడాలి. గతేడాది బతుకమ్మ పండుగతో ఆడబిడ్డ ఆత్మగౌరవానికి ప్రతీకగా నిలిచి రెండోయేడు జరుపుకోబోతున్న ఆ గ్రామానికి శుభాకాంక్షలు తెలుపుదాం.
గిప్పుడే చూసిన : బాలవ్వ
నా లగ్గమైన సంది గిప్పుడే చూస్తున్న. ఏనాడూ మేం బతుకమ్మ ఆడలే. ఊళ్లో ఆడుతుంటే చూసెటోళ్లం తప్ప మేం దగ్గరికి కూడా పోయేవాళ్లం కాదు. నిరుడు సంది మా పిల్లలు, కులపోళ్లు బతుకమ్మలు ఆడుతుంటే సంతోషంగా ఉంది.
అందరిలాగే ఆడుతున్నం : ఎడ్ల సుజాత
మేం చిన్నప్పటి సండి మా అవ్వగారింటికాడ బతుకమ్మ ఆడింది లేదు. ఊళ్లో అందరు బతుకమ్మ ఆడుతున్నప్పుడు మాకెందుకు లేదనిపించేది. పోయిన ఏడాది నుంచి బతుకమ్మలు ఆడుతూ సంబరం చేసుకుంటున్నం.
తాతలు అమ్ముకున్నరట : పునం గారి సిద్దవ్వ, అడ్లూర్ ఎల్లారెడ్డి
మా తాతలు తవ్వెడు తౌడు కోసం బతుకమ్మను వేరేవాళ్లకు అమ్ముకున్నరట. గప్పటి సంది మాకు ఆడుకోవడం తెలియదు. నాకు ఊహ తెల్సినప్పటి నుంచే మన కులపోళ్లు బతుకమ్మ ఆడకూడదని మావోళ్లు చెప్తుండె.
ఉపాధి పనుల వద్ద అనుకున్నం : కొత్తపల్లి లావణ్య
ఊళ్లో ఉపాధి హామీ పనులు జరుగుతున్నపుడు నేను, బాలమణి, ఇంకా మా కులపోళ్లం అందరం అనుకున్నం. ఎలాగైనా బతుకమ్మ పండుగ చేసుకోవాలని. అన్ని కులాలతోపాటు పండుగ చేసుకున్నం. అందరూ సహకరించినందుకు కృతజ్ఞతలు.
- నిజ్జని శ్రీకాంత్
సెల్ : 9701849819
Authorization