Authorization
Mon Jan 19, 2015 06:51 pm
కుటుంబ వ్యవస్థ అన్నది మనీషి జీవితానికి గొప్ప భద్రతను ఇవ్వడానికి ఏర్పడ్డ వ్యవస్థ. మనిషి ఎదుగుదలకు కూడా కుటుంబం దోహదపడాలి. ఒక వ్యక్తి మానసిక, శారీరిక, ఆధ్యాత్మిక ఎదుగుదలలకు కుటుంబం దోహదపడినప్పుడు అతని జీవితంలో సంఘర్షణ తక్కువుంటుంది. స్త్రీ విషయానికి వస్తే కుటుంబం ఆమె జీవితాన్ని శాసిస్తుంది. కుటుంబ జీవనం లేని పురుషులు ఎంతో ఉన్నతిని సాథించడం మనం చూస్తాం. కాని కుటుంబ జీవితం వద్దనుకున్న స్త్రీలు, లేదా ఏదో కారణంతో ఒంటరైన స్త్రీలు, ప్రపంచంలో ఏ మధర్ థెరీసానో తప్ప తాము అనుకున్న మార్గాన్ని చేరుకోవడానికి ప్రయత్నించి, అలసిపోయి మధ్యలో ఓటమిని అంగీకరించినవారే ఎక్కువ. ఒంటరి మార్గంలో ప్రయాణించా లనుకున్న వారు చాలా మానసిక, సామాజిక పోరాటాలు చేయవలసి వస్తుంది. కారణం అ ఒంటరి సంఘర్షణలో స్త్రీ ఎదుగుదలకు ఆమె కుటుంబం చాలా వరకు దోహదపడదు. స్త్రీని బైటి ప్రపంచంతో సంబంధం లేని విధంగా జీవించే విధంగా కుటుంబం కాచుకుంటుంది. బైటి ప్రపంచంతో సంభాషించే స్త్రీ సహజంగానే కుటుంబం నుండి కొంత కోపాన్ని సహించవలసి వస్తుంది. ఇక్కడ స్త్రీ ఎదుగుదల గురించి మాట్లాడేటప్పుడు ఉద్యోగం చేసే స్త్రీల ప్రసక్తి రాకుండా పోదు. ఉద్యోగం చేసే స్త్రీ కూడా పురుషునితో సమానమైన ఇన్టెలెక్ట్ సంపాదించుకోవాలంటే ఆమెకు చాలా ప్రతిబంధకాలుంటాయి. అవి కుటుంబం నుంచి మరీ అధికంగా ఉంటాయి. కుటుంబ అనుమతి, అంగీకారం ఆమె ప్రతి అడుగులో అత్యవసరం అవుతుంది. మహిళల జీవితాలపై, వారి నిర్ణయాలపై వారి కుటుంబ ఒత్తిడి ఎక్కువగా ఉండటం సహజం.
1992లో బెంగాలీలో అపర్ణాసేన్ కథానాయికగా ఒక బెంగాలీ సినిమా వచ్చింది. అదే ''షేత్ పథారర్ థాలా'' అంటే పాలరాతి భోజనం ప్లేటు అని అర్థం. స్త్రీ సమస్యల గురించి, జీవితాల గురించి వచ్చిన ఎన్నో సినిమాలను ఇదివరకే చూసినా ఇది మాత్రం నేను చాలా ఇష్టపడే సినిమా. ఇందులో స్త్రీవాద భావాలు పెద్దగా వినిపించవు. అతిగా గోల చేయకుండా తాను చెప్పాలనుకున్న విషయాన్ని పూర్తి స్పష్టతతో చెప్పగలిగారు దర్శకులు. ఈ సినిమా కథకు మూలం బాణి బసు బెంగాలీ నవల. ఈ నవలలో ఒక ఆధునిక విద్యావంతురాలైన స్త్రీ కుటుంబ జీవితంలో నిత్యం ఎదుర్కొనే సవాళ్ళను ఎంతో బాలెన్స్డ్గా చూపించే మంచి ప్రయత్నం జరిగింది. అందుకే స్త్రీవాద దష్టికోణంలో వచ్చిన చాలా సినిమాల కన్నా స్త్రీ జీవితానికి సంబంధించి ఎక్కువ సమస్యలను ఈ చిత్రం మన దష్టికి తీసుకురాగలిగింది.
బందన ఒక అనాధ. మేనమామ వద్ద పెరుతుగుంది. మేనమానకు వివాహం కాదు. చాలా భాద్యతతో ప్రేమతో మేనకోడలిని పెంచి ఒక గొప్ప కుటుంబంలోకి ఇచ్చి వివాహం జరిపిస్తాడు. అత్తగారి కుటుంబం డబ్బు, పేరు ప్రతిష్ట ఉన్న వారు. భర్త చాలా గొప్ప ఆధునిక భావజాలంతో భార్య గౌరవాన్ని, సమానత్వాన్ని అంగీకరించి, గౌరవించి భార్య వ్యక్తిత్వానికి ఏ మాత్రం అడ్డుపడని వాతావరణం ఇంట్లో ఉండేలా జాగ్రత్త పడతాడు. అతను ఆదర్శ భావాలున్న వ్యక్తి అలాగే తన భాద్యతలను మరచిపోని వ్యక్తి. అందుకే తల్లి తండ్రులకు ఇష్టం లేకుండా మరో మతస్తురాలిని ప్రేమ వివాహం చేసుకున్న తన తమ్ముడిని తండ్రి ఇంటి నుంచి పంపేసినా తండ్రి అధికారానికి తలవంచి తమ్ముడిని మాత్రం ఒక అన్నగా ఆదుకుని అతని జీవితాన్ని ఒక మార్గంలో పెట్టే ప్రయత్నం చేస్తాడు. బందనలో ఆవేశం చాలా సందర్భాలలో భర్త ఆలోచన ముందు ఓడిపోతుంది. సాంప్రదాయాన్ని, ఆధునికతకు మధ్య వారధిగా చాలా అనుభవంతో, ఆలోచనతో ముందుకు సాగే అతని వ్యక్తిత్వం పట్ల బందనకు చాలా గౌరవం ఏర్పడుతుంది. వాళ్ళకి ఒక కొడుకు పుడతాడు. పిల్లవాడు ఆరు సంవత్సరాల వాడైన తరువాత, బందన భర్త ఒక ఆక్సిడెంట్లో మరణిస్తాడు.
భర్త మరణంతో బందన జీవితం మారిపోతుంది. సాంప్రదాయ కుటుంబంలో కోడలిగా తెల్ల చీరలు కట్టవలసి వస్తుంది. అలాగే శాకాహార భోజనానికి మారవల్సి వస్తుంది. ప్రతి రోజూ ఆ పెట్టే తిండి కూడా వేదనతో పెట్టే అత్తగారిని ఎదిరించలేక తన పరిస్థితికి ఎలా స్పందించాలో తెలీని నిర్వేద స్థితిలోకి వెళ్ళిపోతుంది. ఆమె కొడుకు తీవ్ర అనారోగ్యంతో మంచాన పడతాడు. నిత్యం కళకళ లాడుతూ ఉండే తల్లిని దైన్య స్థితిలో బొట్టు, నగలు లేకుండా తెల్ల చీరలలో చూడవల్సి రావడం, తండ్రి లేకపోవడం వల్ల బెంగతో ఉన్న ఆ పిల్లవాడిలో భయాన్ని దూరం చేయడానికి ఆమెని మామూలుగా అలంకరించుకొమ్మని డాక్టరు చెప్తే బందన కొడుకు కోసం అత్తగారిని ఎదిరించి రంగు వస్త్రాలు ధరిం చడం, చిన్న నల్ల బొట్టు పెట్టుకో వడం మొదలెడుతుంది. ఆమె తిండిలో మాత్రం మార్పు ఉండదు. ఆమెను చూడడానికి వచ్చిన మేనమామ ఆ ఇంట్లో ఆమె అలా ఉండిపోతే జీవితేచ్చ చంపుకుని బతకవలసిన స్థితి వస్తుందని అర్థం చేసుకుంటాడు. ఆ పరిస్థితి ఆమెకు రాకూడదని తనతో రమ్మంటాడు. ఆ వాతావరణంలో బిడ్డను కూడా స్వేచ్ఛగా పెంచుకోలేనని అర్థం చేసుకుని ఆమె మేనమామతో వెళ్ళడానికి ఇష్టపడుతుంది. కాని కోడలిగా ఆ ఇల్లు దాటిదే ఆ ఇంటిపై ఆమెకేమి హక్కులుండవని అత్తమామలు అన్నా ఆమె లెక్కచేయదు. ఆమెను ఆస్థి నుండి వేరు చేసి ఆమె అత్తగారి కుటుంబం, ఆమెను మళ్ళీ అనాధను చేస్తారు.
మేనమాన సహకారంతో ఒక చిన్న ఉద్యోగం సంపాదించుకుంటుంది బందన. బెంగాలీ సాంప్రదాయ చీరకట్టు మార్చు కుని కొంత ఆధునికంగా ఉండవలసి వస్తుంది. సాంప్రదాయాలను మరచి మాత్రం ఆమె ఎప్పుడూ ప్రవర్తించదు. కాని ఒంటరి స్త్రీ అనగానే ఆమెను సమాజం చూసే దక్పథం మారిపోతూ ఉంటుంది. మేనమామ తన ఇల్లు ఆమె పేరున రాసి మరణిస్తాడు. ఉద్యోగం చేస్తూ తన బిడ్డను పెంచి పోషించుకుంటుంది. ఆమె ఆడపడుచుకు బందనంటే చాలా ప్రేమ. తన వివాహానికి తన నగలన్ని ఇచ్చి సహాయపడిన వదిన పట్ల ఆమెకెప్పుడూ గౌరవమే. ఒక స్నేహితురాలిగా వదినకు ఎప్పుడు తోడుగా ఉంటుంది ఆమె ఆడపడుచు. బిడ్డ పెద్దవాడయినాక ఒక అమ్మాయిని ప్రేమిస్తాడు. ఒంటరి స్త్రీ బిడ్డ అని తెలుసుకున్న ఆ అమ్మాయి కుటుంబం బందన కొడుకును చేసుకుంటే తమతో ఇల్లరికం తెచ్చుకోవచ్చని ఆలోచిస్తారు. కొడుకు కూడా వారి వైపే మొగ్గు చూపిస్తాడు. కొడుకు ఆర్ట్ టీచరు సుదిప్తోకు బందన అంటే ప్రత్యేకమైన ఇష్టం. ఆమెను అతను ప్రేమిస్తాడు. ఆమె నిండుగా బొట్టు పెట్టుకుని ఉన్నట్లు అతను ఒక బొమ్మ వేస్తాడు. అది చూసిన అ కొడుకుకి తల్లిపై కోపం వస్తుంది. చిన్నప్పుడు తల్లి బొట్టు పెట్టుకోలేదని అమె తన కోసం బొట్టు పెట్టుకోవాలని ఏడ్చిన ఆ బిడ్డ పెద్దయ్యాక ఆ బొట్టుపై మరో మగవాడి హక్కు ఉండకూడదని తన తల్లి మరొకరికి దగ్గర కాకూడదని, అది జరుగుతుందేమో అని ఆమెపై ద్వేషం పెంచుకుంటాడు. అతనికి తల్లితో ఉండాలని ఉండదు. భార్య కుటుంబంతో దగ్గరవుతూ తల్లికి దూరం అవుతూ ఉంటాడు. కాని తల్లి జీవితం మాత్రం తన అధీనంలో ఉండాలనే భావననే ప్రదర్శిస్తూ ఉంటాడు. సుదిప్తో బందనను వివాహం చేసుకుంటానని అడుగుతాడు. జీవితమంతా ఒంటరిగా బతికిన బందనకు మొదటిసారి ఒక తోడు దొరికిన భావన కలుగుతుంది. కాని ఈ బంధానికి అంగీకరిస్తే కొడుకు మనసు విషపూరితం అవుతుందని ఇది సాకుగా కొడుకు అత్తగారి కుటుంబం అతన్ని తమ అధీనంలోకి ఉంచుకుని తల్లి పట్ల ద్వేషాన్ని తమకు అనుకూలంగా మార్చుకుని అతన్ని ఒంటరివాడిని చేస్తారని కావచ్చు భయ పడుతుంది. సుదిప్తోని ఎంతో పరీక్షించిన బందన ఆడబడుచు కూడా అతన్ని వివాహం చేసుకొమ్మని తన అన్న స్థానంలోకి అతన్ని ఆహ్వానించమని బందనను ప్రోత్సహిస్తుంది. మానసికంగా దూరం అవుతున్న కొడుకు, భార్య కుటుంబంతో గట్టిపడుతున్న అతని బంధం, ఇవన్నీ బందన చూస్తూనే ఉంటుంది. చివర్లో పశ్చాత్తాపంతో అత్తగారి కుటుంబం తనకు ఇచ్చిన ఆస్థి చేతికి వచ్చే సరికి బందన కొడుకు చదువు పూర్తవుతుంది. ఇప్పుడు అది ఆమెకు ఉపయోగపడదు. ఆస్థి కోసం రాజకీయం ఆడే కొడుకు అత్తగారిని గమనించాక, తన ఒంటరి జీవితం, పోరాటం పట్ల చులకన భావం ప్రదర్శించే ఆ కుటుంబం, ఏ అండలేని స్త్రీగా తనను భావిస్తూ ఆమె కొడుకుపై వేస్తున్న అందమైన వలను గమనిస్తూ, తన కొడుకు తనకు దూరమవడం తథ్యం అని తెలుసుకుని ఆ కుటుంబం నుండి దూరంగా అనాధ పిల్లల మధ్య బతకడానికి వెళ్ళిపోతుంది. చివర్లో సుదిప్తో అభిమానంతో ఇచ్చిన చీరను కట్టుకుని అతనికి కనిపించి అతని ప్రేమ పట్ల తనకు గౌరవమే కాని తాను మరో కొత్త జీవితానికి సిద్ధంగా లేనని ఒంటరిగా మిగిలిపోతుంది.
బందన ఒక మామూలు మధ్య తరగతి స్త్రీ. తల్లి తండ్రులు లేని కారణంగా ఆమె మేనమామ దగ్గర పెరుగుతుంది. తన అనే కుటుంబం కోసం పెళ్ళికి సిద్ధపడుతుంది. కాని ఆ ఇంట్లో ఆమెకు కోడలి హౌదా ఆ భర్త ఉన్నంత వరకే. అతని నీడ ఆమెకు దూరం అయ్యాక ఆమె మళ్ళీ అనాధ అవుతుంది. ఆమె తినే తిండీ కట్టే బట్ట కూడా కుటుంబ ప్రతిష్ట కోసం. కోడుకు కోసం కుటుంబాన్ని ఎదిరించి తనదైన చిన్న ప్రపంచం కావాలనుకుంటే ఆమెను అత్తింటి వారు అన్ని హక్కుల నుండి దూరం చేస్తారు. ఉద్యోగం చేయడం అవసరం అవుతుంది. బైటి ప్రపంచంలో మనుష్యులు నిరంతరం ఆమెను ఒంటరి మహిళగా హేళన చేస్తూ ఆమెపై ఎర వేస్తూ ఉంటారు. కొడుకు తన కోసం తల్లి ఎంత చేసినా తన వంతు వచ్చే సరికి తన కుటుంబంలో తల్లికి చివరి స్థానమే ఇస్తాడు. పైగా ఆమెను ఒక స్త్రీగా ప్రేమించి గౌరవించి కొత్త జీవితాన్ని ఇవ్వాలనుకునే వ్యక్తి ఆలోచనకు అసహ్యపడి తల్లిపై ద్వేషం పెంచుకుంటాడు. ఆమె తన మర్యాద కోసం ఒంటరిగానే ఉండి పోవాలని కోరుకుంటాడు. తను మాత్రం తల్లికి దూరం అవుతూ కనీసం ఆమె భవిష్యత్తు గురించి ఆలోచించడు. తల్లిగా తాను ఏ నిర్ణయం తీసుకున్నా బిడ్డపై అది ప్రభావం చూపిస్తుందని అర్థం అయి ఆమె ఒంటరిగానే విరక్తితో బతకడానికి ఆస్థి మొత్తం కొడుకు సొంతం చేసి వెళ్ళిపోతుంది. కొడుకును పెద్దవాడిని చేసి అతనికి ఆస్థి ఇవ్వడం ఆమె భాధ్యత. అది నెరవేర్చాక ఆమె మళ్ళీ అనాధ అయి అనాధల పంచన చేరుతుంది.
సమాజంలో స్త్రీ భద్రత తండ్రి, భర్త, కొడుకు మీద ఆధారపడే వ్యవస్థ ఎంత మంది స్త్రీల జీవితాలను వేదనాభరితం చేసిందో చెప్పడాని ఈ సినిమా ఒక గొప్ప ఉదహరణ. తల్లి తండ్రి లేకపోతే పుట్టిల్లు లేదు, భర్త లేకపోతే అత్తిల్లు లేదు. ఆ బంధాలన్నీ భర్త అనే ఒక్క వ్యక్తి మరణంతో పేలవమయిపోతాయి. భర్త ఉన్నప్పుడు ఏ బంధాలలో భాద్యత ఉంటుందో అవి భర్త అనే ఒక్క వ్యక్తి నిష్క్రమణతో పనికి రానివిగా మారిపోతాయి. ఆమె స్థానం ఆ ఇంట్లో పడిపోతుంది. కొడుకుని పెంచి ప్రయోజకుడిని చేయడం వరకే ఆమె భాధ్యత. తరువాత ఆమె ప్రాధ్యాన్యత లేదు. కొడుక్కు సొంత కుటుంబం ఏర్పడినాక ఆమె స్థానం మారిపోతుంది. ఒంటరి మహిళ కాబట్టి ఆమె జీవితం, ఆమె ఆలోచనలపై మరో కుటుంబం కొడుకుతో సంబంధం కలుపుకుంది కాబట్టి అజమాయిషీ చలాయించే స్థితిలో కొస్తుంది. ఇవన్నీ ఒక మగ నీడ ఆమెకు లేక పోవడం వల్లనే. జీవితంలో ఆమె ఎదుర్కొన్న సవాళ్ళు, ఆమె చూపిన తెగువ ద్యైర్యం వీటికి ఎవరూ విలువ ఇవ్వరు. కనీసం గమనించినట్లు కూడా ప్రవర్తించరు. అబలలా కాక సబలగా బతికి చూపిన స్త్రీని, ధైర్యం, తెగువ ఉన్న స్త్రీని కూడా ఆమె జీవితంలో ఉన్న పురుషుని స్థాయిని బట్టి ఆమె జీవితంలో ఓ పురుషుని ఉనికి బట్టి ఆమెను సమాజం చూసే తీరులో ఉండే మార్పు ఈ సినిమా చాలా సున్నితంగా చూపిస్తుంది. తన జీవితమంతా ప్రతి కష్టాన్ని నిబ్బరంతో ఎదుర్కొని తన చుట్టు ఉన్న బంధాలపై ప్రేమను, త్యాగాన్ని చూపి, అందరినీ ఆదరించి, భాద్యతలను నిర్వహించి ఏ ప్రలోభానికి లొంగకుండా తనకంటూ ఏం మిగిల్చుకోని ఒక స్త్రీ పట్ల కూడా సమాజం, ఎంత నిర్లక్ష్యంగా భాద్యతా రహితంగా ప్రవర్తిస్తుందో. ఆమెకు జీవితంలో పెద్ద అండగా తండ్రి, లేదా భర్త లేదా ఆమెను నెత్తిన పెట్టుకునే కొడుకు ఉంటే, ఆమె పట్ల సమాజం భయ భక్తులతో మసలుకొనేది. ఆమె వ్యక్తిత్వం ఎవరికీ పట్టదు. స్త్రీ పక్కన ఉండే పురుషుడి ఆధారంగా ఆమెను గౌరవించే సమాజం కోసమే అనుకుందాం, బందన లాంటి స్త్రీలు మరోసారి వివాహానికి సిద్ధపడాలనుకుంటే ఆమెను ఆమె కుటుంబమే చులకన చేసి మాట్లాడుతుంది. అందుకే బందన ఎవరి అభిమానం, అసహ్యానికి చోటు లేకుండా, తనను అర్థం చేసుకోలేని ఆ కొడుకుకీ దూరంగా ఒంటరిగా ఉండిపోవడానికి సిద్ధ పడుతుంది. బంధాల పట్ల కలిగిన విరక్తి ఆమెను ఒంటరి తనాన్నే స్వీకరించేలా చేసిందనుకోవచ్చు.
1992కి ఇప్పటికి పరిస్థితులలో మార్పు వచ్చిందనుకుంటే పొరపాటే. ఈ రోజుకీ స్త్రీ గౌరవం పురుషుని తోటే. ఆమె తండ్రి, భర్త, కొడుకు ద్వారా ఆమెకు వచ్చే భద్రత కీర్తి ద్వారానే ఆమెకు గౌరవం ఈ నాటికి లభిస్తుంది. ఆశ్చర్యంగా ఒక స్త్రీ పట్ల సాటి స్త్రీల దక్పథం కూడా అలానే ఉంటుంది. జీవితంలో అకడమిక్గా కాని, ప్రొఫెషనల్గా కాని ఒక స్థాయి కొచ్చిన స్త్రీ కుటుంబ జీవితం గురించి తెలుసుకోవాలనే కోరిక పురుషులలో కన్నా స్త్రీలలో అధికం. ఒక స్థాయిలో ఉన్న మగవాడ్ని అడ్మైరింగా చూసి ఆరాధించే క్రమంలో అన్నీ వివరాలలో చివరగ అతని వివాహ ప్రసక్తి వస్తుంది. కాని ఒక స్త్రీ సాథించిన విజాయలను గమనిస్తూ కూడా మొట్టమొదటి ప్రశ్న ఆమె వివాహ స్టేటస్, లేదా ఆమె తండ్రి హౌదా, ఆర్ధిక స్థితి గురించే ఉంటుంది. వీటికి అతీతంగా స్త్రీని విశ్లేషించలేని సమాజమే ఈ నాటికీ కూడా. వేష భాషలలో తప్ప భావజాలంలో మనం మారిందేమీ లేదు. ఆమె భోజనం చేసే పాలరాతి కంచం మాత్రమే ఇతరులకు కనిపిస్తుంది కాని అందులో ఏం పదార్దాలు ఉన్నాయో, వాటిలో ఎన్ని కన్నీళ్ళూ ఇంకిపోయాయో ఎవరికీ కనిపించవు మరి.
ఈ సినిమాలో అపర్ణసేన్ నటన బావుంటుంది. దర్శకత్వం ప్రభాత్ రారు. బెంగాలీ భాష వచ్చిన వారు ఈ సినిమా పాటలనూ ఆనందిస్తారు. ఈ సినిమాకి ఎన్నో అవార్డులు వచ్చాయి. జాతీయ స్థాయిలో ఉత్తమ కూటుంబ చిత్రంగా అవార్డు గెలుచుకుంది.