Authorization
Mon Jan 19, 2015 06:51 pm
''నా గురువు నాకు ఒకే ఒక్క మాట చెప్పాడు. నువ్వేమి చూస్తావో అదే రాయమని. నేను చూస్తున్నదేదీ నన్ను కదిలించడం లేదు. ఆ మాటే నా గురువుకి చెపితే నువ్వు ఏది చూస్తున్నావో దాన్ని మార్చెరు అన్నారు. నిజమే మనమేమి చూస్తాము? మన ఆత్మ ఎప్పుడూ నిశబ్దంగానే ఉంటుంది. అది మాట్లాడేది కలలోనే. మనం మన జీవితకాలం మొత్తం మీద ఒకేసారి లోకాన్ని చూస్తాము. అదీ బాల్యం లో. ఆ తరువాత అంతా ఆ జ్ఞాపకమే'' అంటుంది లూయిస్ గ్లిక్. 2020వ సంవత్స రానికి గాను సాహిత్యంలో నోబెల్ బహుమతి పొందిన గ్లిక్ ది సమకాలీన అమెరికన్ కవిత్వ ప్రపంచంలో చెరిపేస్తే చెరగని సంతకం. తన 77 ఏళ్ళ వయసులో ఇప్పటివరకూ డజనుకు పైగా కవిత్వ సంపుటాలు, మరికొన్ని వ్యాస సంకలనాలు ప్రచురించిన గ్లిక్ అమెరికాలో ఇంటింటా వినిపించే పేరు.
సిద్ధాంత రాద్ధాంతాలు, రాజకీయ భావ జాలాలు లాంటి భౌతిక అంశాలకు కాక, స్థల కాలాలలకు పరిమితమైన అంశాలకు కాక విశ్వ మానవ అస్తిత్వ వేదనకు ఆమె తన కవిత్వంలో పట్టం కట్టింది . అస్తిత్వానికి ఉన్న పరిమితులు కూడా ఆమెకు తెలుసు కనుకే ఆమె తీవ్రమైన ప్రేమ తీవ్రమైన దుఃఖానికి దారి తీస్తుందని తన కవిత్వం లో చెప్పకనే చెపుతుంది. మనిషి ఒక ముసుగు వేసుకుని వున్నాడు. అది తొలగిస్తే కానీ ఆత్మ దర్శనం కాదు అంటుంది ఆమె. భౌతిక, మానసిక ప్రపంచాల మధ్య జరిగే సంఘర్షణ చూస్తూ, వింటూ, అనుభవిస్తూ అక్షర రూపంలోకి ఆమె తీసుకుని వస్తుంది. పదాలకు ఉన్న పరాన్ముఖ కోణాలను ఆమె పట్టించుకున్నంత తీవ్రంగా మరొక సమకాలీన కవి పట్టించుకున్న దాఖలా లేదు. ఆందుకేనేమో ఆమె కవిత్వంలో పదాలు సరికొత్త అర్ధాలతో తమ లోతు కనుగొనమని పాఠకుడికి పరీక్ష పెడుతూ ఉంటాయి. అలా అని ఆమె ఏమీ అనుభవంలో లేని, హదయ, రక్త మజ్జాస్తిగతం కాని పదాలను తన కవిత్వం లో ఉపయోగించదు.
ఆమె భాష భావాన్ని వెతుక్కుంటుంది. మన మో అట్లా అని పెద్ద బాధా ఉండదు అని సింపుల్గా అక్షరాలలో తేల్చేసి పాఠకుడిని తన కవిత్వ బరువుతో కట్టిపడేసినట్టు గ్లిక్ కూడా లేలేత పదాలతో పాఠకుడిని కట్టిపడేస్తుంది . కవిత్వ బరువుతో అతడొక అపురూపమైన వేదనకు గురి అవుతాడు. తన ఫస్ట్ మెమొరీ అనే కవిత చూడండి
చాలా కాలం క్రితం
నేను గాయపడ్డాను
మా నాన్న మీద నాకు నేనుగా
పగ తీర్చుకోవడానికే
ఇంతకాలం జీవించాను
అతడు అతడిలా ఉన్నందుకు కాదు
నేను నాలా ఉన్నందుకు
కాలం మొదలు అయినప్పటి నుండి
నా చిన్నప్పటి నుండీ
నేను అనుకున్నది ఒక్కటే
ఆ బాధంటే, ఆ నొప్పి అంటే
నన్నెవరూ ప్రేమించకపోవడం కాదేమో
నన్నెవరో ప్రేమించడమేనేమో
ప్రపంచంలోని సర్వ దుఃఖాలకు సాంత్వన చేకూర్చగల ఒక దివ్యమైన ఔషధం ఒకటి ఉన్నది. అది ప్రేమ. కానీ ప్రేమే ఒక దుఃఖం అన్నాడు గాలిబ్. నిజానికి నన్నెవరూ ప్రేమించకపోవడం నా దుఃఖానికి కారణం కాదు, నన్ను కూడా ఎవరో ఒకరు ప్రేమించడం ఈ దుఃఖానికి కారణం కదూ అంటున్నది గ్లిక్ తన మొదటి జ్ఞాపకం కవితలో ుష్ట్రవ శ్రీశీఙవ శీట టశీతీఎ ఱర శ్రీశీఙవ శీట వఅసఱఅస్త్రర అని కూడా ఆమె అంటున్నది.
ఆమె కవిత్వం నిండా మత్యువు, నిరాకరణ, పరాయీకరణ లాంటి అంశాలు లెక్కకు మిక్కిలిగా కనపడి పాఠకుడిని ఒక నిర్వేదంలోకి నెట్టేస్తాయి. తెలియని ఒక వేదన ఏదో అచ్చు మో చెప్పిన ఉండుండీ ఒక ఊండ్ లాగా సలపరిస్తుంది. మరి ఇంత సిక్ పోయెట్ ను చదవడం ఎందుకు అంటే, ఒకసారి గ్లిక్ కవిత్వానికి అలవాటు పడితే చదవకుండా ఉండలేము కనుక. జననము, మరణము అనే రెండు వ్యతిరేక శక్తుల మధ్య వుండే ఒక ఫోర్సెడ్ శక్తి ఆమె కవిత్వానికి ఒక బలమైన ఆలంబన. ఆమె రోజువారీ జీవితంలో మన అనుభవంలోకి వచ్చే చిన్ని చిన్ని ఆనందాల గురించి రాసినా ఆ లాస్ ఆఫ్ ఇన్నోసెన్స్ భారం ఆమెను చాలా కాషన్గా ఉంచుతుంది
ప్రతీ క్షణం ఏదో ఒక నొప్పి తో కూడిన
అంశాన్నే అమ్మ అల్లుతూ ఉంటుంది
అరుణ ఛాయలోని ప్రతి అంచులోనూ
ఆమె ఒక ఎర్రటిశాలువాను వదిలివేస్తుంది
అంటూ మొదలయ్యే కవిత
మీరు ఎలా ఉండాలో అలాగే
నెత్తుటి చారికను సైతం చూసి
బాధపడుతూ, దిగులు పడుతూ
ఉండటంలో ఆశర్యం ఏమీ లేదు
స్త్రీలు
ఒకదాని తరువాత ఒకటిగా
కట్టిన ఇటుక గోడల లాంటి వారు
అంటూ ముగిస్తుంది. అవిశ్వసనీయ వక్త అనే మరొక కవితలో
దయచేసి నన్ను వినకండి
నా హదయం ఎప్పుడో ముక్కలైపోయింది
నేనేంటో నాకు తెలుసు. ఒక సైక్రియాటిస్టులా
నన్ను నేను వినడం నేర్చుకున్నాను
నేను ఏదో ఒక గొప్ప ఉద్వేగంతోనో ఉద్రేకంతోనో మాట్లాడితే
అప్పుడు నేనొక విశ్వసించలేని వక్తను
నాలో చూపుకీ, విజ్ఞతకీ, నా భాషా ప్రయోగ సామర్ధ్యానికి
జీవితాంతం అభినందనలు అందుకున్న నేను
వాటిని చివరికిలా వ్యర్థం చేయడం ఎంత విషాదం
నా చెల్లెలి చేయి పట్టుకుని
నేనెప్పుడూ ముందు అడుగులు వేస్తూ నన్ను నేనెప్పుడూ చూసుకోలేదు
అందుకేనేమో ఆమె చేతి గాయాలను నేనెప్పుడూ లెక్కించలేకపోయాను
నా లోలోపలి హదయంలో నేనొక అదశ్యాన్ని
నేనొక ప్రమాదకారిని, నాలాగా నిస్వార్ధంగా కనిపించేవాళ్ళు
నిజానికి అబద్దాల కోర్టులు, వికలాంగులు
నాలాంటి వారిని సత్యం కోసం
పక్కకు నెట్టేయక తప్పదు
నేను మౌనంగా లుప్తమయినప్పుడు
సత్యం వికసిస్తుంది
స్వచ్ఛమైన ఆకాశం, దూది పింజల్లాంటి మేఘాలు
కింద ఒక చిన్న ఊదా రంగు ఇల్లు
ఎర్రటి,పచ్చటి, పింక్ రంగు మొక్కలు
మీకు సత్యం కావాలంటే మిమ్మల్ని మీరు పోగొట్టుకోవాలి
ఆ పెద్దకూతురును బయటకు నెట్టినట్టుగా
సజీవ శక్తి గాయపడినప్పడు
అతి సాధారణ కార్యాచరణ కూడా
అందుకే నన్నెవరూ విశ్వసించవద్దు
హదయానికి తగిలిన గాయం
మెదడుకు తగిలిన గాయం కూడా
చిన్నప్పుడు తన చెల్లెలు చనిపోయినప్పుడు కలిగిన దుఃఖం ఆమెలో ఇంకా పచ్చిగా వుంది అనడానికి ఈ కవిత ఒక మంచి ఉదాహరణ. నిజానికి గ్లిక్ కవిత్వంలో కనపడే వేదన, దుఃఖం ఒక నెగిటివ్ టోన్లో వినిపించే, వ్యతిరేకార్థం లో కనిపించే ఒక సానుకూల బలమే సాహిత్యం లో స్థిరపడిన భావనలు అన్నిటినీ ఆమె తన కవిత్వం ద్వారా వామపాదంతో నెట్టేసింది. విమర్శకులు ప్రస్తావించే బ్రాండెడ్ ఇమేజ్ లను ఆమె తిరస్కరించింది.
ఏప్రియల్ 22 న్యూయార్క్లో జన్మించిన గ్లిక్ వత్తి రీత్యా టీచర్. మంచి టీచర్. తన పన్నెండవ సంవత్సరం నుండీ కవిత్వం రాస్తున్న తొలి నాళ్లలో తీసుకున్న సుదీర్ఘమైన విరామం తప్ప ఎక్కడా ఆగలేదు. ఒకదాని వెనుక ఒకటిగా పుస్తకాలూ వేస్తూ, పురస్కారాలు పొందుతూ వస్తున్నది. ఈ నోబెల్ బహుమతి ఆమె కీర్తి కిరీటంలో ఒక కలికితురాయి..
- వంశీకష్ణ,
9573427422