ఇటీవలె ప్రపంచ రుతుక్రమ పరిశుభ్రత దినోత్సవం జరిగింది. ఈ సందర్భంగా అమ్మాయిలకు అవగాహన కల్పించేందుకు మెన్‌స్ట్రుపీడియాను స్థాపించిన అదితి గుప్తా ఎన్నో విషయాలు ప్రస్తావించింది. రుతుక్రమ ఆరోగ్య విద్య చుట్టూ తిరుగుతున్న తన వ్యాపారం విజయవంతం వెనుక తన ప్రయాణం గురించి ఆమె మనతో పంచుకుంటుంది.
                  అదితి గుప్తా, తుహిన్‌ పాల్‌ కలిసి 2013లో మెన్‌స్ట్రుపీడియాను ప్రారంభించారు. వ్యాపారం చేయాలనుకుంటున్న వారు రుతుస్రావం గురించి యువతులకు అవగాహన ఎందుకు కల్పించాలనుకుంటున్నారో చాలామందికి అర్థం కాలేదు. అయితే వారు దానిలో వ్యాపారాన్ని మాత్రమే చూడలేదు. తాము చేసే వ్యాపారం సమాజంలో కొంత మంచి మార్పు కూడా తీసుకురావాలని భావించింది అదితి.
బెదిరింపులకు గురయ్యాను
                  ''అందరూ మమ్మల్ని ఎంతో భయంకరమైన మాటలు అన్నారు. మమ్మల్ని గాడిదలతో పోల్చారు'' చెప్పింది అదితి. నేషనల్‌ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌ ఆఫ్‌ డిజైన్‌ (ఎన్‌ఐడీ) నుండి గ్రాడ్యుయేషన్‌ పొందిన అదితి, తుహిన్‌లు పెద్దగా అవగాహన లేకుండా వ్యాపారంలోకి దూకినట్టు చాలా మంది వ్యాపార నిపుణులు భావించారు. ''నిజంగా చాలా కాలంగా వ్యవస్థాపక పర్యావరణ వ్యవస్థ అర్థం చేసుకోలేకపోయింది. నేను నిజానికి చాలాసార్లు బెదిరింపులకు గురయ్యాను. సలహాదారులు మమ్మల్ని చాలా భయపెట్టడం, కించపరచడం లాంటివి చేశారు. ఒక రోజు నేను విపరీతంగా ఏడ్చాను'' అని అదితి చెప్పింది. నేడు అదితి ఫోర్బ్స్‌ ఇండియా 30 అండర్‌ 30 అచీవర్‌గా, బీబీసీ వారి 100 మంది ప్రభావవంతమైన మహిళల్లో ఒకరిగా గుర్తింపు పొందింది.
రుతుక్రమ ఆరోగ్య విద్య
                  చాలా కాలంగా భారతదేశంలో రుతుస్రావం నిషిద్ధమైన ప్రక్రియగా పరిగణించబడుతుంది. స్త్రీలను అపవిత్రంగా పరిగణిస్తారు. వారు రుతుస్రావం సమయంలో ఇతరులను ముట్టుకోవద్దని లేదా వంట చేయవద్దని తరచుగా సలహా ఇస్తారు. అందుకే అహ్మదాబాద్‌కు చెందిన అదితి యువతులకు, సమాజానికి దీనిపై అవగాహన కల్పించేందుకు ప్రారంభ విద్యను ఒక మార్గంగా ఎంపిక చేసుకుంది.
సానుకూల సంభాషణ సాధ్యమే
                  స్టార్టప్‌ మెన్‌స్ట్రుపీడియా కౌమారదశలో ఉన్న బాలికలు, అబ్బాయిల కోసం కామిక్స్‌ రూపకల్పన చేయడం ప్రారంభించింది. ఇవి ఇప్పుడు భారతదేశంలోని 11,000 కంటే ఎక్కువ పాఠశాలల్లో పంపిణీ చేయబడ్డాయి. ''లక్షల మంది అమ్మాయిలు కామిక్‌ పుస్తకాలు లేకుండా సరైన సమయంలో పీరియడ్స్‌ గురించి అధ్యయనం చేశారని నేను భావిస్తున్నాను. వారు పెద్దయ్యాక నేర్చుకోవడంతో పాటు వారి అనుభవాన్ని చిన్న పిల్లలకు అందిస్తారు'' అని అదితి అంటుంది. ఈమె సృష్టించిన అతి పెద్ద ప్రభావం ఏమిటంటే పీరియడ్‌లో సానుకూల సంభాషణను నిర్వహించడం సాధ్యమవుతుందని నిరూపించారు. అలాగే రుతుక్రమ ఉత్పత్తులను విక్రయించడానికి సానుకూల వాతావరణాన్ని, సంభాషణలను ఉపయోగించే విధంగా ఇతర బ్రాండ్‌లకు మార్గం సుగమం చేశారు.
ఇబ్బందులు లేకుండా...
                  దేశంలోనే మాత్రమే కాకుండా కామిక్‌ పుస్తకాలు నేపాల్‌, ఉరుగ్వే, హంగేరితో సహా తొమ్మిది దేశాల్లో అమ్ముడవుతున్నాయి. ఎటువంటి ఇబ్బందులూ లేకుండా, సాంస్కృతికంగా సున్నితమైన రీతిలో దీనిపై అవగాహన కల్పించేందుకు పనిచేసిన చక్కని ఉపాయం ఇది. దేశంలో పంజాబ్‌, జార్ఖండ్‌, ఆంధ్రప్రదేశ్‌ రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలతో పాటు ఐటీసీ లిమిటెడ్‌, జేఎస్‌డబ్ల్యూ, బయోకాన్‌, రిలయన్స్‌ ఫౌండేషన్‌ వంటి కంపెనీల కోసం కార్పొరేట్‌ సామాజిక బాధ్యత (సీఎస్‌ఆర్‌) ప్రాజెక్ట్‌లతో భాగస్వామ్యం కలిగి ఉంది.
అన్ని భారతీయ భాషలలో
                  పుస్తకాలతోపాటు, మెన్‌స్ట్రుపీడియా అన్ని భారతీయ భాషలలోని అధ్యాపకుల కోసం మాస్టర్‌క్లాస్‌ను నిర్వహిస్తుంది. శిక్షకులు రుతుక్రమం గురించి యువతకు నేర్పించడంలో నైపుణ్యం కలిగి ఉన్నారని నిర్ధారించుకున్న తర్వాత మాత్రమే వారు శిక్షణ ఇచ్చేందుకు పంపబడతారు. ఇందులో వ్యాపారాన్ని ఏర్పాటు చేయడం, స్కేలింగ్‌, నిధులు సమకూర్చడం, మార్పు చేయడం, రుతుక్రమ ఆరోగ్య కోర్సుల రూపకల్పన వంటి అంశాలపై పాఠాలు ఉన్నాయి. దీనికి 25 వేర్వేరు దేశాల నుండి ప్రజలు హాజరయ్యారు. నైపుణ్యం కలిగిన శిక్షకులను కనుగొనడం సంస్థలకు చాలా ఖరీదైన ప్రక్రియ. కాబట్టి మెన్‌స్ట్రుపీడియా ఉచిత మాస్టర్‌క్లాస్‌ వీడియోలను అందుబాటులో ఉంచారు.
సవాళ్లను ఎదుర్కొంది
                  ''ఇది మాకు భారీ మార్కెటింగ్‌ సాధనంగా మారింది. సంస్థలు ఈ ఉచిత సాధనాలను సంవత్సరాల తరబడి ఉపయోగిస్తాయి. వారి వద్ద బడ్జెట్‌ ఉన్నప్పుడు మెన్‌స్ట్రుపీడియాలో ఆర్డర్లు చేస్తారు'' అని అదితి చెప్పింది. వీరి వ్యాపారం పుస్తకాల భౌతిక విక్రయాలపై ఎక్కువగా ఆధారపడివుంది. అందుకే షిప్పింగ్‌, లాజిస్టిక్‌ సమస్యల కారణంగా లాక్‌డౌన్‌ సమయంలో కొన్ని వారాల పాటు అమ్మకాలు లేకపోవడంతో మెన్‌స్ట్రుపీడియా కొన్ని సవాళ్లను ఎదుర్కొంది.
కంటెంట్‌ను అభివృద్ధికి
                  అయితే గతేడాది ఈ స్టార్టప్‌ రూ.35 లక్షల లాభాలను ఆర్జించగా మొత్తం రూ.1.15 కోట్ల ఆదాయాన్ని సాధించింది. షార్క్‌ ట్యాంక్‌ ఇండియాలో నమితా థాపర్‌తో 20 శాతం వాటాకు బదులుగా అదితి, తుహిన్‌ రూ. 50 లక్షలతో సంతృప్తి చెందినప్పటికీ డీల్‌ ప్రస్తుతం 10 శాతానికి రూ. 25 లక్షలుగా ఉంది. ఇది ఉత్పత్తి అభివృద్ధి, కార్యకలాపాల వ్యయంపై ఖర్చు చేయబడింది. మెన్‌స్ట్రుపీడియా తన అవగాహన కార్యక్రమం ఎమ్‌వోకల్‌ కోసం రుతుస్రావం సంబంధిత కంటెంట్‌ను అభివృద్ధి చేయడానికి ఎంక్యూర్‌ ఫార్మాస్యూటికల్స్‌తో భాగస్వామ్యం కలిగి ఉంది.
ఏమి మారింది?
                  వివిధ రాజకీయ శక్తులు తమ అవసరాల కోసం సాంప్రదాయక దృక్పథాలను అంటిపెట్టుకుని ఉండడం వల్ల తిరోగమన సంభాషణలు కొనసాగుతూనే ఉన్నాయి. అశాస్త్రీయ భావాలే ఆచరణలో ఉన్నాయని అదితి అంటుంది. ''అయితే పదేండ్లలో జరగని సంభాషణలు ఇప్పుడు జరగడం విశేషం. అదే సమయంలో బహిష్టు అనేది శరీరాన్ని శుభ్రపరిచే ప్రక్రియ కాబట్టి ఇది చాలా లోపభూయిష్టమైన భావన అని ప్రపంచ ప్రసిద్ధి చెందిన సంస్థల వ్యక్తులు సలహా ఇవ్వడం కూడా నేను చూశాను. పరిభాషను సరిదిద్దడం, కలుపుకొని ఉండటంపై చాలా దృష్టి ఉంది. కానీ నేను చిన్నతనంలో ఋతుస్రావం గురించి ప్రాథమిక సమాచారం మిస్‌ అయ్యాను'' అని ఆమె చెప్పింది.
ప్రతిదాని గురించి మాట్లాడతాం
                  మెన్‌స్ట్రుపీడియా కఠినమైన సాంస్కృతిక సవాలును పరిష్కరించడానికి పోరాడుతోందనడంలో సందేహం లేదు. అయితే ఋతు విద్య కోసం ఒక ఉత్పత్తి పని చేస్తుందని వ్యాపారం, స్టార్టప్‌ పర్యావరణ వ్యవస్థను ఒప్పించడం అనేది వాస్తవానికి చేయడం కంటే చాలా కష్టమని అదితి పేర్కొంది. ''ఇప్పుడు మేము ఋతుస్రావం అనే ఒక నిషిద్ధ అంశాన్ని బద్దలుకొట్టాము. ప్రజలు మాట్లాడటానికి అసౌకర్యంగా, సవాలుగా భావించే ప్రతిదాని గురించి మేము మాట్లాడాలనుకుంటున్నాము'' అని అదితి అంటుంది.