బిట్స్‌ పిలానీ గ్రాడ్యుయేట్‌... విప్రోలో మాజీ సాఫ్ట్‌వేర్‌ ఇంజనీర్‌. అంజలీ చంద్రన్‌ వీటన్నింటినీ వదులుకొని 2012లో సామాజిక వ్యాపారవేత్తగా అవతరించింది. చేనేతను రక్షించడమే తన లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. ఆమే అంజలీ చంద్రన్‌. భారతీయ గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో సాంప్రదాయ మగ్గం పరిశ్రమలను కాపాడేందుకు 300 మందికి పైగా నేత కార్మికులు, కళాకారులతో కలిసి పనిచేస్తున్న ఆమె స్ఫూర్తిదాయక జీవితం గురించి మానవి పాఠకుల కోసం...
అంజలి చంద్రన్‌ పదేండ్ల కిందట తన సోషల్‌ ఎంటర్‌ప్రైజ్‌ ఇంప్రెసాను నిర్మించారు. ఇది కాలికట్‌ ఆధారిత వెంచర్‌. ఆమెను ఇప్పుడు అందరూ ''భారతదేశ సాంప్రదాయ చేనేత రంగానికి ఆదర్శం'' అని పిలుస్తుంటే గర్వపడుతుంది. 2012 తర్వాత ఆమె మళ్ళీ తన గత జీవితంలోకి తిరిగి చూడలేదు.
అన్వేషించే ప్రయత్నం
విప్రోలో సాఫ్ట్‌వేర్‌ ఇంజనీర్‌గా తన ఉద్యోగానికి రాజీనామా చేసింది. కేరళలోని తిరువంగూర్‌ గ్రామంలో తన కూతురిని చూసుకునే రోజుల కోసం ఎదురుచూస్తోంది. స్వయం ప్రకటిత ప్రయాణ ఔత్సాహికురాలు అంజలి. 2012లో వివిధ సంస్కృతులు, సంప్రదాయాలను ఆస్వాదించేందుకు గ్రామీణ భారతదేశాన్ని అన్వేషించే ప్రయత్నం మొదలుపెట్టింది. దానికోసమే ఆమె దక్షిణ భారతదేశంలోని ఒక చేనేత గ్రామానికి వెళ్లాలని నిర్ణయించుకుంది. ఆమె దాని గురించి అప్పుడు ఎవరి దగ్గరా ప్రస్తావించలేదు. ఆమె ఒక సామాజిక సంస్థను ప్రారంభించే ప్రయాణంలో ఉంది.
మధ్యవర్తులపై ఆధారపడ్డారు
''నేను ఒక మాస్టర్‌ వీవర్‌ని కలిశాను. అతను తన ఉత్పత్తులకు మార్కెట్‌ లేనందున మగ్గాలను మూసివేయబోతున్నాడు. మార్కెటింగ్‌ వ్యూహం గురించి అడిగినప్పుడు వారు తమ బట్టలు, ఇతర వస్తువులను నగరాలకు తీసుకెళ్లే మధ్యవర్తులు, హోల్‌సేల్‌ వ్యాపారులకు విక్రయిస్తారని అతను చెప్పాడు''. అని ఆమె గుర్తు చేసుకుంది.
బాధ కలిగించింది
చేనేత కార్మికులు, చేతివృత్తుల సంఘాల దుస్థితి అంజలి జీవితానికి చాలా దగ్గరగా ఉన్నాయి. ఆమె గ్రామమైన తిరువంగూర్‌ ఒకప్పుడు వర్ధిల్లుతున్న నేత కార్మికులకు నిలయంగా ఉండేది. ఆమె బాల్యం చాలా వరకు మగ్గాల మధ్యనే గడిచింది. అయితే చేనేత సంప్రదాయాలు నెమ్మదిగా మసకబారడం ఆమెకు బాధ కలిగించింది. చేనేత పరిశ్రమను పునరుద్ధరించడం కోసం 2008లో మలయాళ రచయితల కోసం ఆన్‌లైన్‌ స్పేస్‌ను ప్రారంభించినప్పుడు అంజలి తన భర్తతో కలిసి ఒక ముందడుగు వేసింది. ఆమె మగ్గాలను తీసివేయాలని నిర్ణయించుకున్న ఉత్పత్తులను విక్రయించడంలో అతనికి సహాయం చేయాలని ఆమె నిర్ణయించుకుంది. ఇంప్రెసా పేరుతో ఫేస్‌బుక్‌ పేజీని ప్రారంభించింది. దాంతో 12 రోజుల్లో అతని ఉత్పత్తులు అమ్ముడయ్యాయి.
ఇంకాస్త ప్రయత్నిస్తే
సాంప్రదాయ నేత వస్త్రాలు, బట్టల కోసం స్పష్టమైన డిమాండ్‌ను చూసి ఆమె ఇంప్రెసాను మరింత విస్తరింపజేయాలనే ఆలోచనకు వచ్చింది. ''ఫేస్‌బుక్‌ పేజీ ఆ రోజుల్లో ఇంత ప్రాచుర్యంలో లేదు. అలాంటప్పుడే నేను వారికి సహాయం చేయగలనంటే, ఇంకాస్త ప్రయత్నిస్తే వారికి ఇంకా ఎంతో చేయవచ్చు. నేను మాస్టర్‌ వీవర్‌కి ఫోన్‌ చేసి ఉత్పత్తులు చాలా బాగా అమ్ముడుపోతున్నాయని చెప్పాను'' అని అంజలి అంటుంది.
జీవనోపాధి అందించే విధంగా
ఇంప్రెసా బాలరామపురం చేనేత ముండు, చీరలు, కుర్తాతో పాటు ఇకత్‌, బ్లాక్‌ ప్రింట్‌, కాటన్‌ ఫ్యాబ్రిక్‌లతో సహా పిల్లలు, పురుషులు, మహిళలకు ఎథ్నిక్‌ వేర్‌లను అందిస్తుంది. రూ. 250 నుంచి ప్రారంభమయ్యే ఉత్పత్తులకు అత్యధిక ధర రూ. 20,000 వరకు గోల్డెన్‌ వీవ్‌ల జరీ ఫ్యాబ్రిక్‌కు చేరుకుంటుంది. హస్తకళాకారులు, నేత కార్మికుల జీవనోపాధి అందించే విధంగా వారి ఉత్పత్తులు ఇంప్రెసా తన సొంత వెబ్‌సైట్‌లో పొందుపరిచింది. ఆ ఉత్పత్తులు 2014లో కాలికట్‌లో ప్రారంభించబడిన స్టోర్‌లో మాత్రమే అందుబాటులో ఉన్నాయి.
చేతివృత్తుల వారికి ఒక వేదిక
ఇంప్రెసా ఇప్పటివరకు 50,000 కంటే ఎక్కువ ఆన్‌లైన్‌ ఆర్డర్‌లను పూర్తి చేసింది. సంవత్సరాలుగా ప్రామాణికమైన, సాంప్రదాయ నేత వస్త్రాల కోసం దృష్టి, డిమాండ్‌ పెరిగినప్పటికీ పోటీ గురించి చింతించకుండా సంవత్సరాలుగా తాను స్థాపించిన నమ్మకమైన కస్టమర్‌ బేస్‌ సరిపోతుందని అంజలి చెప్పింది. Pickmycloth, MySilkLove వంటి ఇతర సంస్థలు కూడా మధ్యవర్తుల గుండా వెళ్లకుండా నేత కార్మికులు, చేతివృత్తుల వారికి ఒక వేదికను అందిస్తున్నాయి. గత పదేండ్లలో అంజలి కేరళ, బెంగళూరు, చెన్నైలోని దాదాపు 300 మంది కళాకారులతో పని చేసింది. ఆ ఉత్పత్తులకు పెరుగుతున్న డిమాండ్‌ ఏంటో వ్యాపారవేత్తకు ఇప్పుడు బాగా తెలుసు. చాలా మంది కొనుగోలుదారులు ఉన్నందున నేత కార్మికులు ఎక్కువ ఉత్పత్తి చేయాలని ఆమె సూచించింది.
ఓపికతో కూడుకున్న పని
కుటుంబ సభ్యులందరూ వేర్వేరు ప్రక్రియలలో తరచుగా పాల్గొంటున్న కార్యస్థలాన్ని ఒక మాస్టర్‌ వీవర్‌ ఆమెకు చూపించాడు. అది పూర్తి కావడానికి నెలల నుండి సంవత్సరాల వరకు పట్టవచ్చు. చేనేతలో పనిచేయడం ఓపికతో కూడుకున్న పని అని, డబ్బు కోసం మాత్రమే మీరు ఈ వ్యాపారాలు ప్రారంభించాలని చూస్తున్నట్లయితే చేనేత మీకు సరైన రంగం కాదని ఆ వీవర్‌ ఆమెకు చెప్పారు. ఇంప్రెసాను నిర్మించడంలో అంజలి చేసిన కృషికి ఇప్పుడు ప్రపంచవ్యాప్త గుర్తింపు లభించింది.
భారతదేశం నుండి ప్రతినిధిగా
2017లో ప్యారిస్‌లోని కేప్‌జెమినీ ద్వారా పది అత్యుత్తమ గ్లోబల్‌ సోషల్‌ స్టార్టప్‌లలో ఇంప్రెసా పేరు పొందింది. మరుసటి సంవత్సరం ఆమె యూఎస్‌ స్టేట్‌ డిపార్ట్‌మెంట్‌ ప్రీమియర్‌ ప్రొఫెషనల్‌ ఎక్స్ఛేంజ్‌ ప్రోగ్రామ్‌, ది ఇంటర్నేషనల్‌ విజిటర్‌ లీడర్‌షిప్‌ ప్రోగ్రామ్‌ (ఐవీఎల్‌పీ)కి భారతీయ ప్రతినిధిగా ఆహ్వానించబడింది. ఆమె NSRCEL-IIMBలో గోల్డ్‌మన్‌ సాక్స్‌ 10,000 ఉమెన్‌ ప్రోగ్రామ్‌లో కూడా భాగమైంది.
మహిళల నేతృత్వంలో
మహమ్మారి సమయంలో వ్యాపారాలు అనిశ్చితిలో ఉన్నప్పుడు ఇంప్రెసా మహిళల నేతృత్వంలోని వ్యాపారాలు తమ ఉత్పత్తులను విక్రయించడానికి ప్లాట్‌ఫారమ్‌ను తెరిచింది. ఇప్పటి వరకు పది బ్రాండ్‌లను ఆన్‌బోర్డ్‌ చేసింది. ''మేము మా చెమట, రక్తంతో బ్రాండ్‌ను నిర్మిస్తాము. ఒక మహిళా వ్యాపారవేత్తగా దీన్ని చేయడం మరింత కష్టమని నాకు తెలుసు. కాబట్టి నేను కోవిడ్‌-19 సమయంలో వారికి సహాయం చేయాలనుకున్నాను'' అని అంజలి చెప్పింది.
చాలా కష్టంగా మారింది
అంజలి ప్రారంభంలోనే మధ్యవర్తులను దూరంగా పెట్టి నేత కార్మికుల మార్కెట్‌ కోసం ఇంప్రెసాను ప్రారంభించింది. దాంతో నేత కార్మికుల విశ్వాసాన్ని పొందడం ఆమె ఊహించిన దాని కంటే చాలా కష్టంగా మారింది. మధ్యవర్తుల నెట్‌వర్క్‌ చాలా బలంగా, లోతుగా పాతుకుపోయింది. వారి సహాయం లేకుండా మగ్గాలు, నేత కార్మికులను గుర్తించడం అంజలికి చాలా కష్టంగా మారింది. కానీ ఇప్పుడు చాలా మంది నేత కార్మికులు ఆమెను కుటుంబ సభ్యురాలిగా పరిగణిస్తున్నారు.
సిగ్గుగా లేదా అన్నారు
ఈ వ్యాపారంలోకి అడుగుపెట్టిన తర్వాత మహిళగా ఎన్నో సవాళ్ళను ఎదుర్కొంది. ఐటీ రంగంలో దూసుకుపోతున్న ఆమె నేపథ్యం గురించి తెలిసిన వారు ఆమెలో ఏదో లోపం ఉందనుకున్నారు. దాని గురించి అంజలి మాట్లాడుతూ ''ఇంతకుముందు తమ పిల్లలను ఐటి వైపుకు పంపించాలని భావించేవారు మార్గదర్శకత్వం కోసం నా వద్దకు పంపేవారు. ఇప్పుడు తమ పిల్లలకు నాలా ఉండవద్దని చెప్పడం ప్రారంభించారు. 'అత్యున్నత ఐటీ బ్రాండ్‌ని వదిలేసి ఇంత చిన్న టెక్స్‌టైల్‌ షాప్‌ని ప్రారంభించినందుకు నీకు సిగ్గుగా లేదా?' అని కొందరు నన్ను ముఖం మీదే అడిగారు.'' కానీ అంజలికి మాత్రం ఈ విషయంలో పశ్చాత్తాపం లేదు. ఆమె ఏం కోరుకున్నదో అదే సాధించింది.
