పర్యావరణవేత్తలందరూ హరిత సమస్యలపై మక్కువ చూపుతున్నారు. బాధ్యతాయుతంగా జీవించడానికి తమ చుట్టూ ఉన్న జీవితాలను మార్చుకునేంత నిబద్ధత ఉన్నవారు కూడా ఉన్నారు. ఆ కోవకే వస్తుంది అపర్ణ పల్లవి. దాని కోసమే తన ఉద్యోగాన్ని సైతం విడిచిపెట్టింది. రైతులు, గిరిజన సంఘాలతో కలిసి వారి చెట్లతో మమేకమైన వారి జీవితం, 'మహువా' (మధుకా లాంగిఫోలియా) చెట్టు గురించి మరింత తెలుసుకునేందుకు బయలుదేరిన ఆమె యాత్రా విశేషాలు నేటి మానవిలో...
            అపర్ణ... ఢిల్లీకి చెందిన ఒక పత్రికకు పర్యావరణంపై రాసే జర్నలిస్ట్‌గా పనిచేసింది. అలా పని చేస్తున్న క్రమంలోనే పర్యావరణాన్ని కాపాడలనే ఆలోచన వచ్చింది. దానికోసం ఉద్యోగాన్ని విడిచిపెట్టింది. అడవి, ఆహారం ప్రాముఖ్యత గురించి ఒక బ్లాగును ఏర్పాటు చేసింది. దీంతో సంతృప్తి చెందలేదు. అడవుల నుండి పది రాష్ట్రాలకు తీసుకెళ్లే ఆహార మార్గాన్ని ప్లాన్‌ చేయడం ప్రారంభించింది. రైతులు, గిరిజన సంఘాలతో కలిసి వారి ట్రీ ఆఫ్‌ లైఫ్‌, 'మహువా' (మధుకా లాంగిఫోలియా) గురించి మరింత తెలుసుకునేందుకు బయలుదేరింది. ఈ చెట్టులోని ప్రతి భాగం నుండి ఆహారం, ఔషధం, మద్యాన్ని కూడా తయారు చేస్తారు. ఈ ఉష్ణమండల ఆకురాల్చే చెట్టులోని వైద్య ప్రయోజనాల గురించి శాస్త్రవేత్తలు ఇప్పుడే తెలుసుకుంటున్నారు.
దేశీయ ఆర్థిక వ్యవస్థకు ముఖ్యం
            'భారతదేశంలోని చాలా ప్రాంతాలలో స్థానికులు తినే అత్యంత కీలకమైన అటవీ ఆహారాన్ని మహువా ఉత్పత్తి చేస్తుందని గుర్తించాను. ఇది పెద్ద పరిమాణంలో ఉత్పత్తి చేయబడుతుంది. దీన్ని అనేక రకాలుగా వండవచ్చు. ఇది నిల్వ చేయబడుతుంది, రవాణా చేయబడుతుంది. కాబట్టి సంవత్సరం పొడవునా పట్టణ ప్రాంతాలకు తీసుకురావడం కూడా ఎంతో సులభం. ఇది దేశీయ ఆర్థిక వ్యవస్థకు ముఖ్యమైనది. నేను నా ప్రయాణ ఖర్చులకు నా పొదుపు నుండి తక్కువ నిధులు సమకూర్చుకుంటున్నాను. నేను ఎక్కడికి వెళ్లగలిగితే అక్కడ చౌకగా ప్రయాణిస్తున్నాను. ఖర్చులను తగ్గించుకోవడానికి ప్రజల ఇళ్లలో ఉంటూ భోజనం చేస్తున్నాను. ప్రకృతి ఇచ్చే బహుమతులు ఒక జాతిగా మన మనుగడకు ఆధారం అని మనం తరచుగా మరచిపోతాము. ఈ భూమి మనకు ఇచ్చే గాలి, నీరు, ఆహారం, సూర్యకాంతి అన్నీ బహుమానాలే'' అంటారు అపర్ణ.
హరిత సూత్రాలకు విరుద్ధం
            అపర్ణ ఈ బహుమతి సూత్రాన్ని ఉపయోగించి తన యాత్రలో భాగంగా మహారాష్ట్రలోని గడ్చిరోలి, మెల్ఘాట్‌ మీదుగా మధ్యప్రదేశ్‌లోని పాతాల్‌కోట్‌, ఖాండ్వా, మాండ్లా (కన్హా నేషనల్‌ పార్క్‌ బఫర్‌ జోన్‌)లలో ప్రయాణించింది. అపర్ణ తన మహువా యాత్రకు ఎలాంటి నిధుల సహాయాన్ని పొందేందుకు ఆసక్తి చూపలేదు. ఎందుకంటే ఇది హరిత జీవన సూత్రాలను ద్వంద్వంగా మారుస్తుందని ఆమె నమ్ముతుంది. ''జర్నలిస్ట్‌గా, పరిశోధకురాలిగా నేను ప్రయాణించేటప్పుడు ప్రజలతో ఈ రకమైన కనెక్షన్‌ని పొందలేకపోయాను. హోటళ్లలో ఉండండి లేదా సంస్థ లేదా ఫండింగ్‌ ఏజెన్సీ అందించిన కార్లలో నడపండి'' అంటుంది ఆమె.
సమిష్టి కృషితో...
            ఆమెతో ఉండే వ్యక్తులకు సహాయం అందించడం ద్వారా అపర్ణ తన పని వారికి నిజంగా సంబంధితంగా ఉందో లేదో కూడా అంచనా వేయగలదు. నేటి ప్రపంచంలో డబ్బు లావాదేవీలు మన జీవితాలకు చాలా ఆవశ్యకంగా మారాయి. అపర్ణ తత్వశాస్త్రం చాలా మందికి ప్రతిధ్వనిస్తుంది. వారు తమకు నచ్చని పనులను చేయడానికి చాలా సమయాన్ని, శక్తిని త్యాగం చేస్తారని గుర్తించింది. సహజంగానే దేశీయ వంటకాలను నేర్చుకోవడం, అడవి ఆహారాన్ని వండడానికి వివిధ మార్గాల్లో ప్రోత్సాహం ఉంది. మధ్యప్రదేశ్‌లోని కన్హా నేషనల్‌ పార్క్‌ అంచున అపర్ణ తాను చేసిన వంటకాన్ని, దాని తయారీకి చేసిన సమిష్టి కృషిని గుర్తుచేసుకుంది.
సమూహ రుచితో సాగింది
            ''నేను కొన్ని రోజుల కిందట కన్హా నేషనల్‌ పార్క్‌లోని బఫర్‌ జోన్‌లో స్నేహితులతో కలిసి నివసిస్తున్నాను. అక్కడ నేను క్లస్టర్‌ అత్తి పండ్లను మూడు రకాలుగా వండుకున్నాను. నా స్నేహితులకు చిన్న పిల్లలు ఉన్నారు. వారు ఆరోగ్యకరమైన భోజనం తింటారు. అందుకే నేను వారి కోసం గసగసాల పేస్ట్‌తో ఉడికించాను. అత్తి పండ్లు తీసుకురావడంలో నాకు సహాయం చేసిన ఒక పొరుగు కుటుంబం వారు కారంగా ఉండే ఆహారాన్ని ఇష్టపడతారని నాకు చెప్పారు. కాబట్టి నేను వారి కోసం చాలా నూనె, కారం, ఉప్పుతో కొన్నింటిని వండాను. అక్కడ లభించే అడవి ఆహారాన్ని అధ్యయనం చేయడానికి నన్ను అడవిలోకి తీసుకెళ్లిన స్థానిక ఫారెస్ట్‌ వాచర్‌తో కలిసి నేను చాలా పల్చటి గ్రేవీతో వంట తయారు చేసాను. ఉద్యోగుల రుచికి అనుగుణంగా మేము అన్నం తినబోతున్నాము. ఈ వంటకం సమూహ రుచితో సాగింది'' అని అపర్ణ చెప్పింది.
ప్రజలకు అవగాహన తక్కువ
            అపర్ణ కేవలం ప్రయాణాలకు అతీతంగా తన పనిని తీసుకెళ్ళాలని, పట్టణ ప్రజలకు రుచికరమైన, ఆరోగ్యకరమైన అడవి ఆహారాన్ని అందించడానికి ఆసక్తిగా ఉంది. ఆమె నివసించే నాగ్‌పూర్‌లో టరోటా (కాసియా టోరా) వంటి అడవి ఆకుకూరలు వర్షాకాలంలో లభిస్తాయి. కానీ ఈ ఆహారాల గురించి ప్రజలకు అవగాహన తక్కువగా ఉంది. అందుకే అపర్ణ పట్టణ జనాభాను మరింత సృజనాత్మక వ్యూహాలతో సన్నద్ధం చేయడానికి ఆసక్తిగా ఉంది. దీని ద్వారా వారు ఈ వైవిధ్యమైన, పోషకమైన, రుచికరమైన ఆహారాలను తినగలుగుతారు. ప్రస్తుతం ఆమె ఏ నగరంలోనైనా రోడ్డు పక్కన పెరుగుతున్న కనీసం 10 నుండి 12 అడవి కూరగాయలను గుర్తించగలదు. ఈ అడవి ఆహారాలు ఏటా అందుబాటులో ఉండేలా స్థిరమైన పద్ధతిలో వాటిని పెంపొందించుకోవడానికి, పండించగల ప్రదేశాలను సృష్టించడానికి సంఘాలకు అధికారం ఇవ్వాలని అపర్ణ భావిస్తుంది.
సమగ్ర సమాచారం కోసం
            రాయగడ, ఒరిస్సాలోని లివింగ్‌ ఫామ్స్‌ లేదా మహారాష్ట్రలోని దీA×ఖీ వంటి నిర్దిష్ట ప్రాంతాలలో స్థానికులు తినే వివిధ అటవీ ఆహారాలను డాక్యుమెంట్‌ చేస్తున్న అనేక ఎన్‌జీఓలు, ప్రజల సమూహాలను అపర్ణ చూసింది. అయితే ఆమె దీర్ఘకాలిక లక్ష్యం ఒక సమిష్టిని ఏర్పాటు చేయడం. ఫారెస్ట్‌ ఫుడ్స్‌పై వివిధ రకాల గ్రూపులు పని చేస్తాయి. దేశీయ, అటవీ ఆహారాలపై దేశంలోని వివిధ ప్రాంతాల్లో సేకరించిన సమాచారాన్ని ఒకే చోటికి తీసుకురావడానికి, సమగ్ర సమాచారాన్ని రూపొందించే వెబ్‌సైట్‌ను రూపొందించాలి. అపర్ణ తన జ్ఞానాన్ని, అడవి ఆహారాల పట్ల ప్రేమను పంచుకుంటూ దేశం చుట్టూ తిరుగుతున్నప్పుడు నేర్చుకోవలసిన పాఠాలు చాలా ఉన్నాయి.
వర్క్‌షాప్‌లు నిర్వహించాలని
            అపర్ణ 'మహువా యాత్ర' ఆమెను ఢిల్లీ, పశ్చిమ బెంగాల్‌, జార్ఖండ్‌, ఒరిస్సా, ఛత్తీస్‌గఢ్‌, గుజరాత్‌, ఆంధ్రప్రదేశ్‌, తమిళనాడుకు తీసుకువెళుతుంది. ఆమె ప్రతి రాష్ట్రంలో కనీసం ఒక స్వదేశీ తెగతో కలిసి ఉండాలని, గ్రామీణ, పట్టణ ప్రజలకు శిక్షణ వర్క్‌షాప్‌లను కూడా అందించాలని యోచిస్తోంది. మనం మహువా మహిళ గురించి మరింత తెలుసుకోవాలనుకుంటే ఆమె ఫేస్‌బుక్‌ పేజీ 'మహువా యాత్ర' ద్వారా ఆమె ప్రయాణాన్ని అనుసరించవచ్చు.