మహమ్మారి సమయంలో ఒక్కసారిగా అన్నీ స్తంబించి పోయాయి. హౌటల్స్‌, కేఫ్‌లు అన్నీ మూసివేయపడ్డాయి. చాలా మంది ఉపాధి లేక ఇబ్బందులు పడ్డారు. అలాంటి సమయంలో కమ్యూనిటీ మద్దతు, తన సిబ్బంది పట్టుదలతో మిట్టి కేఫ్‌ను ఏర్పాటు చేసింది అలీనా ఆలం. ఇది శారీరక, మానసిక వైకల్యం కలిగిన వారికి ఉపాధిని, శిక్షణను ఇస్తుంది. అంతేకాదు మహమ్మారి సమయంలో ఆకలితో అలమటిస్తున్న నలభై లక్షల మందికి భోజనాన్ని సైతం అందించింది. ఆ వివరాలేంటో మనమూ తెలుసుకుందాం.
2017లో 24 ఏండ్ల అలీనా కర్ణాటకలోని హుబ్బల్లి నుండి మిట్టి కేఫ్‌ చైన్‌ను ప్రారంభించింది. ఇది పూర్తిగా శారీరక, మేధో వైకల్యం ఉన్న వ్యక్తులచే నిర్వహించబడుతుంది. బెంగుళూరులోని సమర్థనమ్‌ ట్రస్ట్‌ ఫర్‌ ది డిజేబుల్డ్‌తో ఇంటర్న్‌షిప్‌ చేస్తున్నప్పుడు మిట్టి కేఫ్‌ కాన్సెప్ట్‌ అలీనాకు వచ్చింది.
జీవనోపాధిని కోల్పోయారు
''చారిటీ పరిధికి వెలుపల ఈ వ్యక్తులను సాధికారత సెటప్‌లో నిమగం చేసే సామాజిక సంస్థను నిర్మించాలని నేను ఎల్లప్పుడూ కోరుకుంటున్నాను. నేను మిట్టి కేఫ్‌ కాన్సెప్ట్‌ను ఆ ఉద్దేశంతోనే ఊహించాను. మహమ్మారి దాడికి ముందు బెంగళూరులోని కార్పొరేట్‌ క్యాంపస్‌లలో 13 కేఫ్‌లు ఉన్నాయి. అయితే వీటికి పని లేకుండా పోయింది. దాంతో దాని ఉద్యోగులు, శిక్షణ పొందినవారు జీవనోపాధిని కోల్పోయారు. ఇంట్లో కూర్చున్నా తన ఉద్యోగులందరికీ కాల్స్‌ వస్తున్నాయని అలీనా గుర్తు చేసుకుంది. వారు గౌరవంగా సంపాదించాలని కోరుకున్నారు. కేఫ్‌ల వద్ద నగదు మిగులు లేదు. జీరో క్యాపిటల్‌తో ప్రారంభించబడింది. ప్రారంభంలో కేవలం గ్రాంట్లు, సంఘం నుండి వచ్చిన సహకారం, IIM- బెంగళూరు వారి ఇంక్యుబేటర్‌, NSRCEL మద్దతుతో మాత్రమే నడిచింది. ''కోవిడ్‌ వచ్చినప్పుడు 250 మందికి పైగా వికలాంగులు మాతో ఉన్నారు. వారు నేరుగా మిట్టితో నిమగమై ఉన్నారు. విరాళం ఇచ్చిన వ్యక్తులతో పాటు సంఘం ముందుకు వచ్చింది. కాబట్టి మేము కనీస మనుగడను చూడగలిగాము'' అని అలీనా చెబుతుంది.
ఆకలితో ఉన్నవారికి భోజనం
సెరిబ్రల్‌ పాల్సీ, ఆటిజంతో బాధపడుతున్న మిట్టి కేఫ్‌ ఉద్యోగి హేమంత్‌ దాని మొదటి పైవట్‌కు దారితీసిన ఒక ఆలోచనతో ముందుకు వచ్చారు. ''మేము వసతి కల్పించిన వ్యక్తులు ఉన్నారు. వారు ఆకలితో ఉన్నారు. హేమంత్‌ ఏమంటాడంటే... 'హమ్‌ లోగ్‌ ఖానా బనా సక్తే హై'. మనం వంట చేయడం మొదలుపెడితే ఎవరూ ఆకలితో ఉండరని అతని ఆలోచన. ఐఐఎం-బెంగుళూరులోని కొంతమంది ప్రొఫెసర్‌లతో మమ్మల్ని కనెక్ట్‌ చేసిన ఎన్‌ఎస్‌ఆర్‌సిఇఎల్‌ మద్దతుతో మేము భోజనం కోసం ప్రారంభ నిధులను సేకరించాము'' అని అలీనా చెప్పింది. మిట్టి కేఫ్‌లో వైకల్యాలున్న పెద్దల బృందం ఇప్పటివరకు దాని ప్రధాన కార్యక్రమం కరుణా మీల్స్‌ కింద ఆర్థికంగా బలహీనంగా ఉన్నవారికి నలభై లక్షల మందికి పైగా భోజనాలను వండి, ప్యాక్‌ చేసి వడ్డించింది. కోవిడ్‌ సమయంలోనే కాకుండా బృందం మంగళూరు వరదల సమయంలో కూడా భోజనం వండి వాటిని అనాథ శరణాలయాలకు అందించింది.
ఎన్‌జీఓలతో కలిసి
''మేము భోజనం కోసం సేకరించిన ప్రతి రూ. 25కి, వికలాంగుల బృందం వంట చేయడానికి కూలీ ఖర్చుకు రూ.8 వెచ్చించాం. ఈ విధంగా వారి జీవనోపాధిని కొనసాగించడంలో సహాయం చేయగలిగాము'' అని ఆమె జతచేస్తుంది. మహమ్మారి సమయంలో కేఫ్‌ ఆదాయాన్ని సంపాదించడానికి మరొక మార్గాన్ని కూడా కనుగొంది. వికలాంగులు, యాసిడ్‌ దాడి బాధితులు, గిరిజన మహిళలు, బి2బి క్లయింట్లు కొనుగోలు చేసిన వారి భాగస్వామి ఎన్‌జీఓల సహకారంతో ఇది మరొక మిట్టి గుడ్‌ గిఫ్ట్‌లను ప్రారంభించింది. ఈ ఆలోచన మా టీమ్‌ని ఐక్యంగా నడిపించింది. వారు తక్కువ పరిమితులు లేదా ఎక్కువ కస్టమర్‌లు వచ్చే అవకాశం ఉన్న ప్రదేశాలలో, కేఫ్‌లను తెరిచారు. ఆసుపత్రులు, రైల్వే స్టేషన్‌లు, విమానాశ్రయాలు, రెసిడెన్షియల్‌ సొసైటీలు, కళాశాలలపై దృష్టి పెట్టారు.
సంఘం మద్దతు
ప్రస్తుతం బెంగళూరు, కోల్‌కతా, హుబ్బల్లి, ఢిల్లీతో కలిపి నాలుగు నగరాల్లో 23 మిట్టి కేఫ్‌లు ఉన్నాయి. భవిష్యత్తులో ఈ కాన్సెప్ట్‌ని చెన్నై, హైదరాబాద్‌లకు విస్తరించే ఆలోచనలో ఉన్నారు. రెండు స్వతంత్ర కేఫ్‌లు బెంగళూరులోని బనశంకరి, యశ్వంత్‌పూర్‌లో ఉన్నాయి. వాస్తవానికి ఇదంతా ఎలుకలు తిరిగే ఒక శిథిలమైన షెడ్‌ నుండి ప్రారంభమైంది. విద్యార్థులు ఐదేండ్ల కిందట హుబ్బల్లిలోని ఒక కేఫ్‌ను శుభ్రం చేయడానికి, దాన్ని అందంగా తీర్చిదిద్దడానికి సహాయం చేసారు. ''ప్రారంభ రోజుల్లో నేను అనేక తిరస్కరణలను ఎదుర్కొన్నాను. కానీ సంఘం సహాయం చేయడానికి ముందుకు వచ్చింది. నేను ఇంటింటికీ వెళ్లి, షాపులకు వెళ్లి సహకరించమని కోరాను. తెలియని వారి వస్తువులను దానం చేయడానికి ముందుకు వచ్చారు. స్పూన్ల నుండి సెకండ్‌ హ్యాండ్‌ ఓవెన్‌ మొదలుకొని ఫ్రిజ్‌ వరకు మాకు అందించారు'' అంటూ అలీనా గుర్తుచేసుకుంది.
జీవితాల్లో మంచి మార్పు
ఈ కేఫ్‌ ఒక సాధారణ నమూనాలో పని చేస్తుంది. ఎనిమిది నుండి 13 మంది వైకల్యం ఉన్న వ్యక్తులకు ఉపాధి కల్పించే ఒక కేఫ్‌ను ప్రారంభించడానికి కనీసం 80 చదరపు అడుగుల స్థలం అవసరం. ఇది క్యూరేటెడ్‌ మెనుని కలిగి ఉంది. ఇది బృందం సిద్ధం చేయడానికి సులభంగా ఉంటుంది. మిట్టి దాని కుల్హాద్‌ చారుకు ప్రసిద్ధి చెందింది. కుల్హాద్‌లు (మట్టి కప్పులు) సుందర్‌బన్స్‌లోని వికలాంగులు నిర్వహించే సౌకర్యం నుండి వస్తున్నాయి. అలీనా సరఫరా గొలుసును వీలైనంత కలుపుకొని ఉండాలని నమ్ముతుంది. ఇప్పటి వరకు మిట్టి కేప్‌ 2,500 మంది వికలాంగులకు శిక్షణ ఇవ్వగలిగింది. వారి జీవితాలు మంచిగా మారాయి. అలీనా ఒంటరి తల్లి. ఆమె కుటుంబంలో మాట్లాడగలిగి, వినికిడి లోపం ఉన్న ఏకైక సంపాదన సభ్యురాలు లక్ష్మి గురించి మాట్లాడుతుంది. తన పిల్లలను బాగా చదివించాలని, ప్రపంచ యాత్రకు తీసుకెళ్లాలని ఆమె కష్టపడి పని చేస్తుంది.
హార్ట్‌ వార్మింగ్‌ ప్రభావం
ఈ మిట్టి కేఫ్‌లో ప్రేమ కథలు కూడా ఉన్నాయి. ''భైరప్ప మరుగుజ్జు, మోటారు వైకల్యం, మేధో వైకల్యంతో బాధపడుతున్నాడు. అతను మిట్టికి వచ్చినప్పుడు 80 పైగా ఉద్యోగాల నుండి తిరస్కరించబడ్డాడు. కనీసం కాళ్ళకు చెప్పులు కూడా లేకుండా వచ్చాడు. ఇప్పుడు అతను శిక్షణలో నాయకత్వం వహిస్తున్నాడు. ఇన్ఫోసిస్‌ కేఫ్‌లో పనిచేస్తున్నప్పుడు. విప్రో కేఫ్‌లో రూపను కలుసుకున్నాడు. మహమ్మారి సమయంలో ఆమెను వివాహం చేసుకున్నాడు. వారిది విప్రో-ఇన్ఫోసిస్‌ లవ్‌ స్టోరీ'' అని అలీనా మనతో పంచుకున్నారు. వారు త్వరలో బెంగళూరు అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయంలో రెండు కేఫ్‌లను ప్రారంభిస్తారు. ప్రభావాన్ని కొలవడానికి వ్యూహాత్మక భాగస్వామ్యాలను కూడా నమోదు చేస్తారు. మహమ్మారి సమయంలో ప్రారంభించిన రెండు అనుభవపూర్వక శిక్షణా కేంద్రాలు ప్రజలకు శిక్షణ ఇస్తూనే ఉంటాయి.
గౌరవంగా బతికేందుకు
''ఒకసారి మిట్టి కేఫ్‌ను ఏర్పాటు చేస్తే అది జీవితకాలం పాటు స్థిరంగా ఉంటుంది. ప్రారంభ క్యాపెక్స్‌ కోసం, గ్రాంట్లు, సౌకర్యాలు మొదలైన వాటి రూపంలో మాకు వివిధ కార్పొరేట్‌ సంస్థలు మద్దతునిస్తున్నాయి. మా మొదటి ఉద్యోగి కీర్తి ఇంటర్వ్యూ కోసం క్రాల్‌గా వచ్చింది. ఈ రోజు ఆమె వీల్‌ చైర్‌ మీద కూర్చుని 10 మందిని నిర్వహిస్తోంది. మేము ఆమె వంటి ఇతర మహిళలకు సాధికారత కల్పించాలని, వారి గౌరవాన్ని నిజం చేయాలని కోరుకుంటున్నాము'' అంటూ అలీనా ముగించారు.
