ప్రతి ఏడాది మాదిరిగానే 2022లోనూ మహిళలు తామేంటో నిరూపించుకునేందుకు చొరవ చూపారు. తమ కలలను సాకారం చేసుకోవడానికి, తమ సొంత మార్గాల్లో వైవిధ్యం చూపడానికి బయలుదేరారు. ఆ మార్గంలో కొన్ని విజయాలు, కొన్ని వైఫల్యాలు, విషాధ కథలను ఎన్నింటి గురించో మనం మానవి ద్వారా తెలుసుకున్నాం. కొందరు ఇతర మహిళల కోసం నిర్మించడం, సమాజానికి తిరిగి ఇవ్వడంతో పాటు విభిన్న రంగాలలో తమకంటూ ఓ ముద్ర వేసుకున్నారు. ప్రతి కథ మనకు ఓ ప్రత్యేకమైనదే. అయినప్పటికీ ఈ సంవత్సరం మన హృదయాలను తాకిన, స్ఫూర్తి దాయకమైన కొందరి జీవిత గాథల గురించి ఈ రోజు మరో సారి గుర్తు చేసుకుందాం...
పదవీ విరమణ పొంది
కుసుముం ఆర్‌. పున్నప్రా... చురుకుదనం ఆమె రక్తంలోనే ఉంది. ఆమె తాత తల్లితండ్రులు అందరూ సామాజిక కార్యకర్తలే. వారు ఆమెను ఉత్సాహవంతమైన జీవితాన్ని గడిపేలా ప్రేరేపించారు. కెల్ట్రాన్‌ నుండి పదవీ విరమణ చేసిన తర్వాత ఆమె సెప్టెంబర్‌ 2014లో మాతృభూమి వార్తాపత్రికలో 'టెక్ బేబీస్‌ ఆర్‌ డినైట్‌ బ్రెస్ట్‌ మిల్క్‌' అనే అంశాన్ని మలయాళం నుండి అనువదించారు. ఆ కథనాన్ని మానవ హక్కుల కమిషన్‌కు కూడా పంపించారు. ఇది అధికారులను సైతం ప్రేరేపించింది. మొదట ఉద్యోగుల స్టేట్‌ ఇన్సూరెన్స్‌ - ఇఎస్‌ఐ చట్టం 1948 సవరించబడింది. తర్వాత ఆమె పిటిషన్‌ ఆధారంగా 1961 మెటర్నిటీ బెనిఫిట్స్‌ చట్టం కూడా సవరించబడింది. 2015లో గెజిట్‌ నోటిఫికేషన్‌ జారీ అయింది. 50 మంది లేదా అంతకంటే ఎక్కువ మంది ఉద్యోగులు ఉన్న సంస్థలకు డేకేర్‌ సెంటర్లు, పనిప్రదేశానికి 500 మీటర్ల దూరంలో మహిళలు తమ పిల్లలకు పాలిచ్చే సౌకర్యాలు ఉండాలని ఆదేశించింది. ఐటీ రంగంలోని మహిళలకు ఆరు నెలల ప్రసూతి సెలవులను అనుమతించే చట్టం ఎట్టకేలకు 2017లో ఆమోదించబడింది.
వైకల్యం ఆమెను ఆపలేదు
రమ్య హెచ్‌ఎం... పుట్టినప్పుడు వైద్యులు తల్లికి చెప్పారు. ఆమె మూడు నెలల కంటే ఎక్కువ బతకదని. మూడు దశాబ్దాల తర్వాత రమ్య బెంగుళూరులోని అసోసియేషన్‌ ఆఫ్‌ పీపుల్‌ విత్‌ డిసేబిలిటీ (APD) నిర్వహిస్తున్న పాఠశాలలో కన్నడ టీచర్‌గా పని చేస్తుంది. తాను పోరాట యోధురాలిని అని చాలాసార్లు నిరూపించుకుంది. రమ్య ఆస్టియోజెనిసిస్‌ ఇంపెర్ఫెక్టా (OI)తో బాధపడుతోంది. దీనిని సాధారణంగా పెళుసు ఎముక వ్యాధి అని పిలుస్తారు. ఇది పుట్టుకతోనే వచ్చే అరుదైన జన్యుపరమైన రుగ్మత. ప్రయాణంలో అనేక సవాళ్లు ఉన్నప్పటికీ రమ్య శారద కాలేజ్‌, ముల్బాగల్‌ నుండి BEd ప్రోగ్రామ్‌ను పూర్తి చేసింది. ఇది ఆమె పరిస్థితికి చాలా అనుకూలంగా ఉంది. ప్రస్తుతం 4వ తరగతి నుండి 7వ తరగతి వరకు విద్యార్థులకు కన్నడ నేర్పుతుంది.
ఇతరులను శక్తివంతం చేసే నాగ మహిళ
నాగాలాండ్‌లోని దిమాపూర్‌లోని నాగా యునైటెడ్‌ విలేజ్‌లోని ఒక చిన్న కుగ్రామం నుండి వెకువోలో డోజో తన జాతి నేత బ్రాండ్‌ అయిన వికో ఎత్నిక్‌ని నడుపుతోంది. ఇది టేబుల్‌లెనెన్‌, దుస్తులతో పాటు మరిన్నింటినో తయారు చేస్తుంది. ఇప్పుడు దేశమంతటా కస్టమర్‌ బేస్‌తో అద్భుతమైన సేకరణలను కలిగి ఉంది. ఈ సంస్థ గ్రామానికి చెందిన అనేక మంది మహిళలను చేర్చుకుంది. వీరిలో చాలా మంది వితంతువులు ఉన్నారు. వారికి తెలిసిన నైపుణ్యాన్ని ఉపయోగించి వారి జీవనోపాధిని సంపాదించుకునే అవకాశాన్ని కల్పించారు. అమ్మ, చెల్లి మగ్గం మీద గంటల తరబడి కూర్చొని గుడ్డ సంచులు తయారు చేసి వాటిని స్థానిక మార్కెట్‌లో అమ్మడం ఆదాయ మార్గంగా చూస్తూ పెరిగింది ఆమె. ఆగస్ట్‌ 2021లో 'వేకు' తదుపరి స్థాయికి తీసుకెళ్లాలని నిర్ణయించుకుంది. తయారీ ప్రక్రియపై పూర్తి నియంత్రణను కలిగి ఉండటానికి పత్తి విత్తనాలను విత్తడం ప్రారంభించింది. ముడి సరుకును సోర్సింగ్‌ చేయడం నుండి పూర్తయిన ఉత్పత్తిని విక్రయించడం వరకు అన్ని పనులు నిర్వహించి విజయం సాధించింది.
మహిళలు, పిల్లలను శక్తివంతం చేస్తుంది
ఆమె సామాజిక వర్గాల్లో ఆమెను మీనూ దీదీ అని పిలుస్తారు. పిల్లలు, మహిళలు తమకు కావల్సిన సమాచారం పొందడానికి, వారి సమస్యలను పంచుకోవడానికి ఆమె వద్దకు పరిగెత్తే వారు. కానీ మీను ఇంట్లోనే తన భర్త, అత్తమామలు ఆమెను పనికి వెళ్లకుండా నిషేధించినప్పుడు మూస పద్ధతులతో పోరాడుతూ, తన స్థావరాన్ని నిలబెట్టుకుంటూ ఒక నిశ్చయాత్మకమైన పోరాటం చేసింది. మీనూ పెండ్లి చేసుకోవడంతో 8వ తరగతి తర్వాత చదువుకు స్వస్తి చెప్పాల్సి వచ్చింది. 2013లో తన పిల్లల్లో ఒకరికి విద్యా హక్కు చట్టం (RTE), చట్టం 12.1.ష కింద అడ్మిషన్‌ పొందేందుకు ప్రయత్నించింది. తన ప్రయత్నంలో విఫలమైనప్పటికీ సమాజంలో తనలాంటి ఇతర తల్లిదండ్రులకు సహాయం చేసేందుకు ముందుకు వచ్చింది. ఆమె వారికి RTE ప్రక్రియపై అవగాహన కల్పించింది. డాక్యుమెంటేషన్‌, ఫారమ్‌-ఫిల్లింగ్‌లో సహాయం చేసింది.
అక్రమ రవాణా నుండి రక్షించారు
అస్సాంలోని లుమ్డింగ్‌లో పుట్టి పెరిగిన పల్లబి ఘోష్‌, చట్టాన్ని సక్రమంగా అమలు చేసే సంస్థలతో పాటు 7,000 మందికి పైగా బాలబాలికలను అక్రమ రవాణా నుండి రక్షించారు. ఇంపాక్ట్‌ అండ్‌ డైలాగ్‌ ఫౌండేషన్‌తో ఆమె అన్ని రకాల అక్రమ రవాణా గురించి అవగాహన కల్పించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. రెస్క్యూ పిల్లలను మేధోపరంగా సవాలు చేయబడిన, లైంగిక దాడుల నుండి బయటపడినవారు, దోషులు, దయనీయమైన పరిస్థితులలో నివసించే షెల్టర్‌ హోమ్‌లలో తీవ్రమైన సమస్య ఉందని ఆమె అంటున్నారు. ఇది సమస్యను దాని మూలం వద్ద పరిష్కరించడానికి ఆమె రక్షించడానికి మించిన ఆలోచనకు దారితీసింది. ఇంపాక్ట్‌ అండ్‌ డైలాగ్‌ ఫౌండేషన్‌ అస్సాంపై దృష్టి సారిస్తుంది. ఇక్కడ పల్లబి సాంఘిక సంక్షేమ శాఖలు, పంచాయతీ (విలేజ్‌ కౌన్సిల్‌) నాయకులను చేరవేస్తుంది. అక్రమ రవాణాపై అవగాహన సెషన్‌ల ఆవశ్యకతను, వారు ఎలా ప్రయోజనం పొందుతారో వివరిస్తుంది.
అత్యంత ఎత్తైన అల్ట్రామారథాన్‌ను పూర్తి చేసింది
మూడేండ్ల కిందట పుష్పా భట్‌కి 63 సంవత్సరాల వయసు ఉన్నప్పుడు సముద్ర మట్టానికి 17,852 అడుగుల ఎత్తులో 72 కి.మీల విస్తీర్ణంలో ప్రపంచంలోనే అత్యంత ఎత్తైన అల్ట్రామారథాన్‌, ఖర్దుంగ్‌ లా ఛాలెంజ్‌ను నడిపింది. అయితే ఆమె మొదటి మూడు స్ట్రెచ్‌లను సకాలంలో పూర్తి చేసినప్పటికీ నాలుగు నిమిషాల్లో కట్‌ ఆఫ్‌ను కోల్పోయింది. కౌంట్‌డౌన్‌లో తప్పుడు లెక్కింపు కారణంగా ఆమె చివరి స్ట్రెచ్‌లో ఓడిపోయింది. ఈ సంవత్సరం ఆమె చాలా నిమిషాల వ్యవధిలో సవాలును పూర్తి చేసింది. పుష్ప 47 సంవత్సరాల వయసులో పరుగు ప్రారంభించింది. 2018లో న్యూయార్క్‌ మారథాన్‌లో పరుగెత్తింది. అన్ని ఎత్తులు, వంతెనలు, భారీ జనసమూహం ఉన్నప్పటికీ ఆమె 4 గంటల 58 నిమిషాల వ్యక్తిగత అత్యుత్తమ ప్రదర్శనను సాధించింది. సెప్టెంబర్‌ 2019లో బెర్లిన్‌ మారథాన్‌ను కూడా పూర్తి చేసింది.
మరణాన్ని ధిక్కరించే విన్యాసాలు
సనోబర్‌ పర్దివాలా తన 12వ ఏట నుంచి బాలీవుడ్‌లో స్టంట్‌ డబుల్‌గా పనిచేస్తోంది. గాలిలో, నీటి అడుగున, నేలపై ఇలా మరిన్నింటిలో విన్యాసాలు చేస్తూ 145 కంటే ఎక్కువ సినిమాల్లో భాగమైంది. ఆమె పాఠశాల పూర్తి చేసే సమయానికే 40 సినిమాల్లో స్టంట్‌ డబుల్‌గా పనిచేసింది. కేవలం 15 సంవత్సరాల వయసులో భూత్‌ చిత్రం కోసం 16వ అంతస్తు నుండి దూకడం వంటి కొన్ని ఆసక్తికరమైన అనుభవాలను గుర్తుచేసుకుంది. హీరో: ది లవ్‌ స్టోరీ ఆఫ్‌ ఎ స్పైలో ప్రీతి జింటాకు ద్విపాత్రాభినయం చేసింది. ''పాకిస్థాన్‌ వైపు నదిలో ప్రజలు కూరుకుపోయే పెద్ద బాంబు బ్లాస్ట్‌ సీక్వెన్స్‌''లో భాగం. ఇటీవల సనోబర్‌ షంషేరా కోసం ఒక గమ్మత్తైన సన్నివేశాన్ని చిత్రీకరించారు. అక్కడ ఆమె నీటి అడుగున దృశ్యాన్ని చూపించడానికి 15 అడుగుల నుండి డైవ్‌ చేసింది.
అమెజాన్‌ మొదటి మహిళా ట్రక్‌ డ్రైవర్‌
మేఘాలయకు చెందిన ముప్పై ఐదేండ్ల జాయ్సీ లింగ్డోహ్‌ భారతదేశంలోనే అమెజాన్‌ ట్రక్కింగ్‌ డ్రైవర్‌గా భాగస్వామి అయిన మొదటి మహిళ. ఆరు సంవత్సరాలకు పైగా డ్రైవింగ్‌ అనుభవం ఉన్న నిపుణురాలు. జాయ్సీ జీవనోపాధి కోసం ట్రక్‌ డ్రైవింగ్‌కు వెళ్లింది. ఇది డ్రైవింగ్‌ పట్ల తమ ప్రేమను వృత్తిగా మార్చుకునేలా ఇతర మహిళా డ్రైవర్‌లను ప్రేరేపించింది. ''నాకు రోడ్డు మీద వెళ్లడం, వివిధ ప్రాంతాలకు వెళ్లడం, కొత్త వ్యక్తులను కలవడం చాలా ఇష్టం. ఈ అవకాశం స్వయం సమృద్ధితో జీవించాలనే నా అభిరుచిని కొనసాగించడానికి నన్ను ప్రేరేపించింది. డ్రైవింగ్‌ను వృత్తిగా కొనసాగించాలనుకునే మహిళలకు నా సలహా ఏమిటంటే మిమ్మల్ని మీరు విశ్వసిస్తే, మీ కోసం కొత్త అవకాశాలు తెరవబడతాయి'' అని చెబుతుంది..
జీవశాస్త్రవేత్త పూర్ణిమా దేవి
2007లో పూర్ణిమా దేవి బర్మాన్‌ గ్రేటర్‌ అడ్జటెంట్‌ కొంగపై తన పీహెచ్‌డీని ప్రారంభించినప్పుడు త్వరలో ఒక సామూహిక ఉద్యమాన్ని రేకెత్తిస్తానని ఆమెకు తెలియదు. ఇది పక్షిని అంతరించిపోకుండా కాపాడడమే కాకుండా పరిరక్షకుల హర్గిలా ఆర్మీని ఏర్పాటు చేయడానికి, ఆలోచనలను మార్చడానికి, జీవనోపాధిని అందించడానికి వేలాది మంది మహిళలను సమీకరించింది. గ్రేటర్‌ అడ్జటెంట్‌ కొంగ భారతదేశం, కంబోడియాలో మాత్రమే ఉంది. ఇది అస్సాం, బీహార్‌లోని కొన్ని పాకెట్‌లకు మాత్రమే పరిమితం చేయబడింది. ఒక భారీ పక్షి 145-150 సెంటీమీటర్ల ఎత్తులో ఉంది. ఇది ఒక స్కావెంజర్‌. అందుచేత గ్రామాల్లో దీని అవిత్రమైనదిగా పరిగణిస్తారు. అందుకే ఆమె వివిధ గ్రామాలలో మహిళలను సమీకరించి అవగాహన కల్పించింది. అది త్వరలో ఒక సామూహిక సామాజిక ఉద్యమంగా మారింది. ఇప్పుడు 10,000 కంటే ఎక్కువ మంది మహిళలను కలిగి ఉన్న హర్గిలా ఆర్మీ, క్రియాశీల పరిరక్షకులందరూ ఒక వైవిధ్యం కోసం అధికారం పొందారు.
