విశాఖ ఉక్కు ఆంధ్రుల హక్కు... నిజమే. అది ఎందరో త్యాగాల ఫలమని అందరికీ తెలిపిందే. ఎన్నో పోరాటాల మీదట తెలుగు వారికి అందివచ్చిన ఉక్కు కర్మాగారం ఇటీవల ఆటుపోట్ల నడుమ నిలిచింది. ఉన్నట్టుండి ప్రయివేటీకరణ కొలిమిలో పడ్డట్లయింది. పెట్టుబడుల ఉపసంహరణ పేరిట సాగుతున్న ప్రచార సుడిలో ఇరుక్కుపోయింది. త్యాగాల ప్రతీకగా నిలిచిన విశాఖ ఉక్కు మళ్లీ ప్రజల పోరాటానికి ఎదురు చూస్తోంది. ఆ నాటి ఉద్యమ స్ఫూర్తి నేడు కొరవడటంతో అసలు ఫ్యాక్టరీ భవితవ్యమే ప్రశ్నార్థకమవుతోంది. ప్రయివేటీకరణ అడకత్తెరలో బందీ అయిన ఉక్కు కర్మాగారంపై ఎన్నో వాదోపవాదాలు సాగుతున్నాయి. ఫ్యాక్టరీ స్థాపన, పూర్వాపరాలు మరోసారి వేదికపైకొచ్చాయి. వాస్తవాలు విస్తుపోతున్నాయి. మేథావులు, పరిశీలకులు, కార్మిక సంఘాలు, ఉద్యమకారుల స్పందనను పరిశీలిస్తే పలు అంశాలు వెలుగులోకొస్తున్నాయి.
ముందుగా... ప్రభుత్వ అభిమతాన్ని పరిశీలిద్దాం. ప్రధానంగా పలు మౌలిక రంగాలన్నింటినీ తన కార్పొరేట్‌ మిత్రులను కట్టబెట్టేందుకు ప్రయివేటీకరణ దిశగా కేంద్రం అడుగులు వేస్తోంది. అందుకోసం నష్టాలను భరించేకన్నా ఆయా రంగాల్లోని ప్రభుత్వరంగ సంస్థల్ని ప్రయివేటీకరిస్తే దేశపురోభివృద్ధికి ప్రయోజనకారి అవుతుందని అసత్యాలతో ప్రజల్ని వంచిస్తోంది. ఈ నేపథó్యంలోనే విశాఖ ఉక్కు కర్మాగారం కూడా తెరపైకివచ్చింది. విశాఖ ఉక్కు ప్రయివేటీకరణ తప్పదంటూ కేంద్ర ఆర్థికమంత్రి నిర్మలా సీతారామన్‌ ఇటీవల పార్లమెంటులో కుండబద్దలు కొట్టారు. ప్రయివేట్‌పరం చేయనున్న వివిధ రంగాలు, పరిశ్రమలపై ఆమెతో పాటు సంబంధిత శాఖల మంత్రులు వివరణలు ఇచ్చుకున్నారు. విశాఖ ఉక్కులో 100శాతం వాటాలు విక్రయిస్తామనీ, ఒక్కశాతం ఈక్విటీ కూడా లేని రాష్ట్ర ప్రభుత్వానికి దీంతో సంబంధం లేదని నిర్మలా సీతారామన్‌ తేల్చి చెప్పారు. ప్రయివేటీకరణతోను ఉత్పత్తి సామర్ధ్యం పెరుగుతుందని, బోలెెడన్ని ఉపాధి అవకాశాలుంటాయని, ఉద్యోగుల ప్రయోజనాలు కాపాడతామని నమ్మించజూసారు. మరోవైపు లోక్‌సభలో ఆర్థిక శాఖ సహాయ మంత్రి ఠాకూర్‌ మాట్లాడుతూ మరి కొంత దూకుడును ప్రదర్శించారు. ఆయా సంస్థలు లాభాల్లో ఉన్నాయా, నష్టాల్లో ఉన్నాయా అన్నది తమ అమ్మకానికి ప్రాతిపదిక కాదని, ప్రభుత్వరంగ సంస్థల ప్రయివేటీకరణపై తగ్గేది లేదన్నారు. ఇప్పటికీ 35సంస్థలపై నిర్ణయం తీసుకున్నామని, పెట్టుబడుల ఉపసంహరణ లక్ష్యం రూ.1.75లక్షల కోట్లని చెప్పుకొచ్చారు. కాగా 100 దాకా ప్రభుత్వ రంగ సంస్థలను లక్ష్యంగా చేసుకున్నారనీ వార్తలు వస్తున్నాయి.
మరోపక్క ప్రభుత్వ వాదన ఏక పక్షంగా ఉందంటూ పలు విశ్లేషణలు ఆవిష్కృతమయ్యాయి. ఉత్పత్తి సామర్థ్యం, లాభనష్టాల అంచనాలు, ప్రజాస్పందన... అందరినీ ఆలోచింపజేస్తున్నాయి. ఉత్పత్తిలో విశాఖ ఉక్కు తిరుగులేని ఆధిపత్యాన్ని సాధించి 261శాతం అధికంగా ఎగుమతులు జరిపినట్లు లెక్కల్లో తేలింది. ఒక్క మార్చిలోనే రూ. 3300 కోట్ల అమ్మకాలు రికార్డ్‌ అయ్యాయి. గత 4 నెలల్లో 740 కోట్ల లాభం గడించింది. ఇదే ఉత్పత్తి ప్లాంటు పురోభివృద్ధికి తార్కాణమని కార్మిక సంఘాలు నినదిస్తున్నాయి. అదే విశాఖ ఉక్కుకు సొంత గనులుంటే 6 వేల కోట్లు ఆదా జరిగేదని ఆ సంఘాలు నివేదిస్తున్నాయి. కర్మాగారం సీఎండీ రథ్‌ ఇటీవల విశాఖ ఉక్కు ఉత్పత్తిపై గణాంకాలను వెల్లడించడం గమనార్హం. ఈ ప్లాంటు ఉత్పత్తి సామర్థ్యం 63లక్షల టన్నులైతే ఈ ఏడాది అంతకు మించి ఉత్పత్తి జరిగిందన్నారు. ఈ ఏడాది మార్చి నెలలోనే రూ.3300 కోట్ల ఆదాయం వచ్చింది.
సొంత గనులు లేకపోవడం విశాఖ ఉక్కుకు గుదిబండగా మారింది. దీంతో దేశంలోని ఇతర ఉక్కు కర్మాగారాలతో పోలిస్తే విశాఖ ఉక్కులో రవాణా ఖర్చు అధికమౌతోంది. ఉత్పత్తి దీటుగా ఉన్నా ముడి ఖనిజం లభ్యతపై ఎన్నో వ్యయ ప్రయాసలకు గురికావడం అనివార్యంగా మారింది. 1999-2004 మధ్య వాజ్‌పేయి ప్రభుత్వం పొరుగు రాష్ట్రం చత్తీస్‌ గఢ్‌లో కొన్ని గనులు విశాఖ ప్లాంటుకు ఇవ్వడానికి అప్పటి సీఎం రమణ్‌సింగ్‌తో చర్చించారు. అయితే ఆయన 600 మంది తమ రాష్ట్రం వారికి ఉద్యోగాలు ఇచ్చే షరతులతో విశాఖ ఉక్కుకు గనులు కేటాయించేందుకు అంగీకరించారు. అయితే విశాఖ ఉక్కు యాజమాన్యం ఒప్పుకోకపోవటంతో ఆ అవకాశం చేజారింది. అంతర్జాతీయ స్టీలు వినియోగం పెరగడంతో విశాఖ ఉక్కుకు సొంత గనులు లేకపోయినా 2004 నాటికి 5వేల కోట్ల రూపాయల మిగులు సాధించారు. అదే 2007-2008 నాటికి మరో 2995 కోట్ల మిగులు సాధించారు. ఇదే తరుణాన ప్లాంటు విస్తరణకు సాయం అర్ధించగా కేంద్రం మొండి చేయి చూపింది. దీంతో బ్యాంకుల నుంచి అత్యధిక వడ్డీలతో అప్పులు తెచ్చారు. సుమారు 13 శాతం వడ్డీని చెల్లించాల్సివచ్చింది. 2011నుంచి పదేళ్ళలోనే అప్పుపై వడ్డీ పెరిగి 2500 కోట్ల రూపాయల భారం పడింది. ఇలా... కనీస చేయూత ఇవ్వకుండా ఆర్థిక లోటును సాకుగా చూపిస్తూ విశాఖ ఉక్కు ప్రయివేటీకరణ దిశగా కేంద్రం పావులు కదపటం దారుణం. సొంత గనులు లేక ఇనుపఖనిజం కొనుగోలుకు రూ.6000 కోట్లు అదనంగా ఖర్చు చేయాల్సి రావడం ఇక్కడ ప్రస్తావనార్హం. సొంత గనులుంటే ఏడాదికి రూ.2500కోట్లు లాభాలు గడించే అవకాశముందని ప్లాంటు కార్మిక సంఘాలు ఉంటంకిస్తున్నాయి. గతంలో స్టీలు ప్లాంటు నష్టాలకు గనుల అంశానికి తోడు మార్కెట్‌ మందగమనం కూడా మరో కారణమని ఆ సంఘాలు పేర్కొంటున్నాయి.
విశాఖ ఉక్కు కర్మాగారం నిర్మాణం 1982లో ప్రారంభమైంది. కేంద్ర పెట్టుబడి రూ.4,883 కోట్ల అంచనా వ్యయంగా ప్రారంభమై1990 నాటికి 8 వేలకోట్లు ఖర్చుచేసి ఉత్పత్తికి శ్రీకారం చుట్టారు. కర్మాగారంలో కేంద్రం తనకున్న రూ. 4వేల కోట్లకుపైగా విలువైన పెట్టుబడులను ఉపసంహరించుకునే లక్ష్యంలో భాగంగా ప్రయివేటీకరణ పల్లవిని అందుకుంది. ప్లాంటు ఇప్పటి విలువ రూ.2 లక్షల కోట్లపైనే ఉంటుందని అంచనాలున్నాయి. వేలాది ఎకరాల భూమి ప్లాంటుకు దఖలు పడింది. ఇక ప్రయివేటీకరణ అంటే రియల్‌ ఎస్టేట్‌ రంగం ప్రవేశం అనివార్యమే అవుతుందని ఉద్యమ కారులు, స్థానికులు, నిపుణులు ఆందోళన చెందుతున్నారు. దేశ సంపద, సహజ వనరులు నానాటికీ తరిగి పోతున్నాయి. అవి కొద్దిమంది కార్పోరేట్ల అధీనంలోకి పంపించబడుతున్నాయి. ఇలా ప్రయివేటీకరణ చేసుకురటూపోతే ప్రజల పరిస్థితి ఏంటనేది ప్రస్తుతం చర్చనీయాంశంగా మారింది.
ఎందరో మహానుభావుల సారథ్యంలో సాగిన నాటి విశాఖ ఉక్కు ఉద్యమం చరిత్రపుటల్లో నిలిచిపోయింది. ఎట్టకేలకు ఆంధ్రుల చిరకాల స్వప్నం నెరవేరింది. నష్టాల పేరుతో ప్రభత్వరంగ సంస్థలను అమ్ముకుంటూ పోతే ఇక రాబోయే తరాలకు మిగిలేదేముంది? నిరుద్యోగిత రేటు నానాటికీ ఎగబాకుతున్నవేళ... ఆంధ్రులు సాధించుకున్న విశాఖ ఉక్కు కూడా ప్రయివేటు పరమైతే యువతకు, ఉద్యోగార్థులకు ఏం సంకేతమిస్తారు? ఉద్యోగభద్రతకు గ్యారంటీ ఉంటుందా? ప్రభుత్వ రక్షణ లేని ఉపాధికి జవాబుదారీ తనం ఎక్కడీ... అంటూ భిన్నవాదనలు వెల్లడవుతున్నాయి. ఈ ప్రయివేటీకరణను కార్మికులూ ప్రజలూ నిరసిస్తున్నా, ఆందోళనలు పెల్లుబుకుతున్నా కేంద్ర ప్రభుత్వానికి చీమకుట్టినట్టయినా లేదు.గతంలో ప్రజా ఉద్యమాలకు తలొగ్గే వారు. ఇప్పుడు నెలల తరబడి, సంవత్సరాల కాలంగా చేస్తున్నా ఉద్యమాలను పట్టించుకునే వారే లేక పోవడం ప్రభుత్వాల దుర్మార్గాలకు నిదర్శనం.
- సిహెచ్‌. రామారావు
సెల్‌:9959021483