సెప్టెంబర్‌ 9, 2022 నాడు భారత రాష్ట్రపతికి సమర్పించబడిన అధికారిక భాషా కమిటీ నివేదికలోని 11వ సంపుటి, మీడియాలో ఆసక్తిని రేకెత్తించనట్లు కనిపించింది. కేరళ, తమిళనాడు ముఖ్యమంత్రులను మినహాయిస్తే ఏ రాజకీయ నాయకుడు ఆ సిఫార్సులకు ప్రతిస్పందించలేదు.
ప్రత్యేక హౌదా
ప్రింట్‌ మీడియాలో చెప్పిన దాని ప్రకారం ప్రధానమైన సిఫార్సులు ఏమంటే, ప్రభుత్వ నియాకపు పరీక్షల భాషగా ఇంగ్లీష్‌ స్థానంలో హిందీ భాష ఉండాలి. కేంద్రీయ విద్యాలయాలు, ఇండియన్‌ ఇనిస్టిట్యూట్స్‌ ఆఫ్‌ టెక్నాలజీ (ఐఐటీ), ఇండియన్‌ ఇనిస్టిట్యూట్స్‌ ఆఫ్‌ మేనేజ్‌ మెంట్‌ (ఐఐఎమ్‌), సెంట్రల్‌ యూనివర్సిటీలలో బోధనా మాధ్యమంగా హిందీ భాష మాత్రమే ఉండాలి. హిందీని ప్రచారం చేయడానికి రాష్ట్రప్రభుత్వాలు రాజ్యాంగ బద్దంగా కట్టుబడి ఉండాలి. అధికార భాషా కమిటీ అనేది 'అధికార భాషాచట్టం -1963' కింద ఏర్పాటు చేయబడిన ఒక చట్టబద్దమైన కమిటీ. కేంద్ర ప్రభుత్వ అధికారిక లక్ష్యాల కోసం హిందీని ఉపయోగించడంలో సాధించిన ప్రగతిని సమీక్షించి, ఆ నివేదికను రాష్ట్రపతికి సమర్పించే బాధ్యత అధికార భాషా కమిటీది. అయితే ఈ చట్టం మొత్తం నివేదికను, లేదా దానిలోని ఏదైనా కొంత భాగానికి (సెక్షన్‌ 4(4)) రాష్ట్రపతి కొన్ని మార్గదర్శకా లను జారీ చేయడాన్ని చట్టబద్దం చేస్తుంది. భారత దేశంలో అధికారిక భాషా విధానాన్ని అవగాహన చేసుకునేందుకు ఈ కమిటీ సిఫార్సుల ప్రత్యేక హౌదా చాలా కీలకమైనది.
రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్‌ 343,దేవనాగరి లిపిలో ఉండే హిందీ భాషను, దేశ అధికార భాషగా ప్రకటిస్తుంది. అధికార భాషా సమస్యపై రాజ్యాంగ పరిషత్‌ వాడివేడి చర్చలు జరిపిందన్న విషయం అందరికీ తెలిసిందే. భిన్నాభిప్రాయాలను వ్యక్తం చేసిన ముఖ్యనేతలు కుదిర్చిన రాజీ ఫలితంగానే రాజ్యాంగంలోని ''అధికార భాష'' అనే అధ్యాయం తుది రూపు దిద్దుకుంది. చివరికి దేశ అధికార భాషగా హిందీని ప్రకటిస్తూ, రాజ్యాంగం అమలు ప్రక్రియ ప్రారంభం నాటి నుండి ఇంగ్లీష్‌ భాష కూడా పదిహేను సంవత్సరాల పాటు కొనసాగుతుందని ప్రకటించారు. అవసరమైతే పదిహేను సంవత్సరాల తరువాత కూడా ఇంగ్లీష్‌ భాష కొనసాగే అవకాశం కల్పిస్తూ పార్లమెంటు చట్టం చేస్తుందని కూడా చెప్పారు. దాని ప్రకారమే పార్లమెంట్‌, కేంద్రం యొక్క అధికారిక అవసరాలు, పార్లమెంట్‌లో వ్యాపార లావాదేవీల కోసం హిందీతో పాటుగా ఇంగ్లీష్‌ భాషను కూడా నిరవధికంగా అధికార భాషగా కొనసాగిస్తూ, 'అధికార భాషా చట్టం1963'ను ఆమోదించింది.
సెంట్రల్‌ యూనివర్సిటీలు, ఐఐఎమ్‌లు, ఐఐటీలలో బోధనా మాధ్యమంగా ఉన్న ఇంగ్లీష్‌ స్థానంలో పూర్తిగా హిందీని తీసుకొని రావాలని కమిటీ చెప్పడంతో, అధికారిక భాషా కమిటీ చేసిన సిఫార్సులు రాష్ట్రపతికి సమస్యగా తయారయ్యాయి. కేంద్రం అవసరాలు తీర్చుకోవడంలో హిందీ భాష సాధించిన ప్రగతిని సమీక్షించి, దానిని రాష్ట్రపతికి సమర్పిం చడం కమిటీ విధి, అంతే తప్ప వృత్తి విద్యా సంస్థల్లో, యూనివర్సిటీలలో బోధనా మాధ్యమాన్ని సిఫార్సు చేసే అధికారం కమిటీకి లేదు. అంతేకాక హిందీతో పాటుగా ఇంగ్లీష్‌ కూడా కొనసాగుతుందని పార్లమెంట్‌ ఒక చట్టం ద్వారా ప్రకటించింది. అదే చట్టం కింద ఏర్పాటు చేయబడిన ఒక చట్టబద్దమైన కమిటీ (స్టాట్యుటరీ కమిటీ)కి ఇంగ్లీష్‌ భాషను కొనసాగించవద్దని సిఫార్సు చేసే అధికారం లేదు.
హిందీయేతర రాష్ట్రాల్లో దుష్ఫలితాలు
ఇంగ్లీష్‌ స్థానంలో హిందీ భాషను తీసుకొనిరావాలని నాడు కేంద్ర ప్రభుత్వం చేసిన ప్రయత్నం ఫలితంగా 1960లో దక్షిణాది రాష్ట్రాల్లో తీవ్రమైన భావోద్వేగాలను, హింసాత్మక నిరసనలను భారతదేశం చూడాల్సి వచ్చింది. కాబట్టి దక్షిణాది ప్రాంతాల్లో ప్రజల భావాలను శాంతింపజేసేందుకు పార్లమెంట్‌, ఇంగ్లీష్‌ భాషను కొనసాగించాలనే నిర్ణయం చేయాల్సి వచ్చింది. ఇంగ్లీష్‌ భాషను నిరవధికంగా ఉపయోగించవచ్చనే చట్టంలోని నిబంధన మంటలను చల్లార్చడంలో సహాయ పడింది. భాషకు సంబంధించిన సమస్యకు, ప్రజలను మానసికంగా విభజించగలిగే శక్తి సామర్థ్యాలు ఉన్నాయని అవగాహన చేసుకోవడానికి గొప్ప పరిశోధన ఏమీ అవసరం లేదు. ఇది ఒక ప్రాంతానికి చెందిన ప్రజలు హిందీ నేర్చుకోడానికి, వారి ఇష్టాయిష్టాలకు సంబంధించిన సమస్య కాదు. ఈ సమస్యలు చాలా సంక్లిష్టంగా ఉంటాయి. ఉదాహరణకు, ఒకసారి ఇంగ్లీష్‌ స్థానంలో హిందీ భాషను తీసుకొని వస్తే అఖిల భారత స్థాయిలో జరిగే ఉద్యోగ నియామకాలలో ఉపయోగించే భాష కూడా హిందీ మాత్రమే తప్పకుండా ఉండాలి.
కాబట్టి, హిందీ మాతృభాషగా ఉన్నవారితో పోలిస్తే, హిందీయేతర రాష్ట్రాలకు చెందిన వారు ముఖ్యంగా దక్షిణాది వారు తీవ్ర ప్రతికూలమైన పరిస్థితిని ఎదుర్కొంటారు. ఫలితంగా అఖిల భారత సర్వీసుల నియామకాలలో హిందీయేతర రాష్ట్రాలకు చెందిన అభ్యర్థుల సంఖ్య క్రమేపీ తగ్గిపోతుంది. రాజ్యాంగ నిర్మాతలు ఈ సమస్యను ముందుగానే ఊహించారు. అందుకే, ప్రజాసేవల విషయంలో హిందీ మాట్లాడని ప్రాంతాలకు చెందిన వ్యక్తుల న్యాయమైన వాదనలు, వారి ప్రయోజనాల పట్ల అధికారిక భాషా కమిటీ జాగ్రత్త వహించే విధంగా ఆర్టికల్‌ 344(3) ను రాజ్యాంగం ఏర్పరచింది.
భారతదేశంలో రెండు ప్రధాన భాషల సమూహాలు ఉన్నాయి - ఇండో యూరోపియన్‌ భాషా సమూహం, ద్రావిడ భాషా సమూహం. హిందీ మొదటి సమూహానికి చెందగా, తమిళం (సంస్కృతం కంటే పురాతనమైనది)రెండవ సమూహానికి చెందినది.ద్రావిడ సమూహంలోని తమిళం, తెలుగు, మళయాళం, కన్నడ భాషలు చాలా ఉన్నతమైన సాహిత్యాన్ని కలిగి ఉన్నాయి. అయినా ఉత్తర, దక్షిణాది ప్రాంతాలను ఒకచోటుకు తీసుకొని వచ్చింది ఇంగ్లీష్‌ భాష మాత్రమే.రాజ్యాంగ పరిషత్‌లో మౌలానా ఆజాద్‌ ఇలా పేర్కొన్నాడు... ''భాషకు సంబంధించినంతవరకు ఉత్తర, దక్షిణాది ప్రాంతాలు రెండు భిన్నమైన భాగాలు. ఈ రెండు ప్రాంతాల కలయిక ఇంగ్లీష్‌ మాధ్యమం ద్వారా మాత్రమే సాధ్యమైంది. ఈ రోజు మనం ఇంగ్లీష్‌ను వదిలి వేస్తే, తరువాత భాషాపరమైన సంబంధం ఉనికిలో లేకుండా నిలిచిపోతుంది.'' దేశానికి ఒక అధికారిక భాష అనే భావన, హిందీ, ఉర్దూల కలయికతో కూడిన హిందూస్థానీని ప్రోత్సాహించిన స్వాతంత్య్ర పోరాటం యొక్క ఉత్పాదితం. తరువాత, రాజ్యాంగాన్ని రూపొందిం చినప్పుడు, హిందుస్థానీ అనే భావనను విడిచిపెట్టి, దేవనాగరి లిపిలో ఉండే హిందీని అధికార భాషగా స్వీకరించారు. రెండు ప్రధాన భాషా సమూహాలు ఉన్న దేశంలో, ప్రజల ఐక్యతను నిలబెట్టడంలో ఒకే అధికారిక భాష అనే భావన ఎక్కువ దూరం వెళ్ళక పోవచ్చు. ఇది దీర్ఘకాలంలో, అఖిల భారత సర్వీసుల ప్రాంతీయ ప్రాతినిధ్యంలో, కేంద్ర ప్రభుత్వం సిబ్బంది నిర్మాణం లో తీవ్రమైన అసమతుల్యతలకు దారితీయవచ్చు.
మారుతున్న ప్రపంచానికి ఇంగ్లీష్‌ అవసరం
దక్షిణాది రాష్ట్రాలు ఢిల్లీ నుండి ఎవరు పాలిస్తారో నిర్ణయించలేవు, కేంద్ర నిర్ణయాన్ని ప్రభావితం చేయలేవు కాబట్టి ఆ ప్రాంత ప్రజల భాషాపరమైన సమస్యలను పట్టించుకోవాల్సిన అవసరం ఉంటుంది. దేశ అధికారిక భాషగా సరియైన స్థానం ఇవ్వబడిన హిందీ భాష చాలా అందమైన, సరళమైన భాష. అలాంటి పరిస్థితుల్లో రాజ్యాంగ నిర్మాతలు, హిందీతో పాటుగా ఇంగ్లీష్‌ భాష కూడా అధికారిక భాషగా కొనసాగేలా జాగ్రత్త తీసుకున్నారు. ఇంగ్లీష్‌ యొక్క భవిష్యత్తును నిర్ణయించే అంశాన్ని వారు పార్లమెంట్‌కు వదిలివేస్తే, అది చట్టం ద్వారా ఇంగ్లీష్‌ నిరవధికంగా కొనసాగాలని నిర్ణయించింది. స్వాతంత్య్రపోరాటం, జాతీయవాద ఉత్సాహం, అన్నింటినీ మించి దేశం కోసం ఒక జాతీయ భాష కావాలనే గాంధీజీ బలమైన కోరికల చేత రాజ్యాంగ పరిషత్‌లోని వాతావరణం ప్రభావితమైంది. భారతదేశం ప్రపంచంతో సంబంధాలు ఏర్పరచుకోవడం ప్రారంభం అవడంతో ఆ స్థితి నెమ్మదిగా మారింది. కాబట్టి 1960 నాటికి, మానవ కార్యకలాపాలతో పాటుగా శాస్త్రసాంకేతిక రంగాల్లో విజ్ఞాన సముపార్జనకు ఇంగ్లీష్‌ చాలా కీలకం అనే విషయం రాజకీయవర్గాలు తెలుసుకున్నాయి. ఆ విధంగా పార్లమెంట్‌ ఇంగ్లీష్‌ భాషను కొనసాగించాలని నిర్ణయించింది.
అధికారిక భాషలలో ఇంగ్లీష్‌ను ఒక భాషగా కొనసాగించాలని దక్షిణాది రాష్ట్రాల్లో అత్యధిక ప్రజల అభిప్రాయం. కెనడాలో ఇంగ్లీష్‌, ఫ్రెంచ్‌ రెండు అధికార భాషలు ఉన్నట్లు నేడు మన దేశంలో హిందీ, ఇంగ్లీష్‌ రెండు అధికార భాషలు ఉన్నాయి. ఈ పరిస్థితుల్లో హిందీ, ఇంగ్లీష్‌ భాషలు రెండూ అధికార భాషలుగా ఉండే విధంగా విధాన నిర్ణేతలు రాజ్యాంగపరమైన నిబంధనల గురించి ఆలోచిం చాల్సిన అవసరం ఉంది. మనం హిందీ, ఇతర భారతీయ భాషలను ప్రేమిస్తాం. కాబట్టి వాటి సహజసిద్ధమైన అభివృద్ధికి హామీ ఇచ్చే ప్రయత్నాలు చేయాలి. ఫలితంగా ఆధునిక శాస్త్ర సాంకేతిక అవసరాలు తీర్చుకునే అవకాశం ఉంటుంది. అదే సమయంలో, సైన్స్‌ను మన చుట్టూ ఉన్న ప్రపంచాన్ని బాగా అర్థం చేసుకునేందుకు మనకు ఇంగ్లీష్‌ భాష కూడా చాలా అవసరం.
- పీ.డీ.టీ. ఆచారి
''ద హిందూ'' సౌజన్యంతో
అనువాదం: బోడపట్ల రవీందర్‌, 9848412451
