గత వారం పది రోజుల్లో ట్విట్టర్‌ 50శాతం ఉద్యోగులను (12 వేల మందిని), అమెజాన్‌ 10 వేల మందిని, ఫేస్‌బుక్‌ ఆధ్వర్యంలోని మెటా కంపెనీ 3 వేల మందిని తొలగించాయి. ఇంతేకాదు, లక్ష పదిహేను వేల మంది పని చేస్తున్న ఇంటెల్‌ 20శాతం, స్నాప్‌ 20శాతం, రాబిన్‌హుడ్‌ 13శాతం ఉద్యోగులను, సేల్స్‌ఫోర్స్‌ 2 వేల మందిని, ఎడ్‌టెక్‌ సంస్థ బైజూస్‌ 2,500 మందిని, మైక్రోసాఫ్ట్‌ వెయ్యి మంది ఉద్యోగులను ఇంటికి పంపాయి. వీరు కాకుండా మరో లక్ష మంది లే ఆఫ్‌ల ద్వారా పని, జీతం లేకుండా త్రిశంకు స్వర్గంలో ఉన్నారు. వివిధ కంపెనీలు కొత్త నియామకాలకు ఇంటర్వ్యూలు పూర్తి చేసి ఆఫర్‌ లెటర్లు ఇచ్చి, జాయినింగ్‌ లెటర్లు ఇవ్వకుండా సుమారు లక్ష మంది భవిష్యత్తును ఆందోళనలో ఉంచాయి. టిసిఎస్‌ సంస్థ ఉద్యోగులకు లే ఆఫ్‌ ప్రకటించ నున్నదని వార్తలు వస్తున్నాయి. మూన్‌ లైటింగ్‌, ఫేక్‌ సర్టిఫికెట్స్‌ లాంటి పేర్లతో గత సెప్టెంబర్‌ నుండి ఐ.టి ఉద్యోగుల తొలగింపు భారీగా పెరిగింది. ఈ విషాద క్రమం ఇంతటితో పూర్తయినట్లు కాదు. అసలు మాంద్యం ప్రభావం ముందుంది అంటున్నారు నిపుణులు. ఐఎంఎఫ్‌, ప్రపంచ బ్యాంకు రానున్న ప్రమాద హెచ్చరికలు చేసేస్తున్నాయి. 'ఉన్న డబ్బును కార్లకు, టీవీలకు, జల్సాలకు ఖర్చు చేయకండి...' అంటూ పెట్టుబడిదారీ ఆర్థికవేత్త లతో పాటు అమెజాన్‌ చీఫ్‌ జెఫ్‌ బెజోస్‌ లాంటి దిగ్గజ వ్యాపార సంస్థల అధినేతలు ఆపత్కాల ప్రవచనాలు చేస్తున్నారు. ఈ ప్రళయం మనలను తాకదు అంటూ చెప్పిన మన దేశ పాలకులు, ఆర్థిక నిపుణులు ఇప్పుడు గొంతులు సవరించుకుంటున్నారు. శనివారం హైదరాబాద్‌ లో రిజర్వు బ్యాంక్‌ నిర్వహించిన ఒక సెమినార్‌లో సాక్షాత్తు ఆర్‌బిఐ గవర్నర్‌ రానున్నది ముప్పేనని, అందుకు అందరూ సిద్ధం కావాలన్నారు. అంతే తప్ప ఆర్థిక సంక్షోభం ఎందుకు వస్తుంది? దాన్ని ఎలా పరిష్కరించాలి? అని పెట్టుబడిదారీ వ్యవస్థకు ఉండదు. అందుకే సమస్యలన్నింటికీ ఉద్యోగుల తొలగింపే పరిష్కారమనుకుంటారు.
ఆర్థిక సంక్షోభం ఎందుకు వస్తుంది ?
క్లుప్తంగా అర్థం చేసుకోవాలంటే సరుకుల ఉత్పత్తికి, వాటి వాడకానికి మధ్య ఏర్పడే వ్యత్యాసమే సంక్షోభానికి మూల కారణం. ఉత్పత్తి అయిన సరుకులన్నీ ఎందుకు అమ్ముడు పోవంటే పెట్టుబడిదారీ వ్యవస్థలో ఉత్పత్తికి ఉపయోగించే యంత్రాలు, పరికరాలు, ముడి సరుకు, ఇంధనం లాంటి ఉత్పత్తి సాధనాలు వ్యక్తిగత ఆస్తిగా మారి కొద్దిమంది చేతుల్లోకి చేరాయి. ఉత్పత్తి కోసం అయిన మొత్తం శ్రమ ఖర్చుకు సరిపడ వేతనాలు ఇవ్వకుండా యాజమాన్యం శ్రామికుల (మేధో శ్రమ, శారీరక శ్రమ) నుండి అదనపు విలువను కొల్లగొట్టి సంపన్నులు అవుతారు. ప్రజలు బికారులు అవుతారు. అందువల్ల ఉత్పత్తి అయిన సరుకులన్నింటిని ప్రజలు కొనలేరు. దీంతో సరుకుల నిల్వ ఏర్పడుతుంది. ఈ నిల్వలను అమ్ముకోవడానికి పెట్టుబడిదారులు అనేక ఎత్తులు వేస్తారు. ఉత్పత్తి తగ్గిస్తారు, కొత్త యంత్రాలతో తక్కువ మందితో ఎక్కువ ఉత్పత్తి చేస్తారు. వీటివల్ల కార్మికుల తొలగింపు పెరుగుతుంది. చిన్న చిన్న పరిశ్రమలు, ప్రభుత్వాల ఆశీస్సులు లేని పరిశ్రమలు పెద్ద కంపెనీల పోటీకి నిలబడలేక దివాళా తీస్తాయి. లేదా పెద్ద కంపెనీలలో విలీనం అయి పోతాయి. దీనివల్ల మరికొంత మంది ఉపాధి కోల్పోతారు. అప్పటికే ఉన్న నిరుద్యోగులకు వీరు తోడవుతారు. ఇలా ఉపాధిలేని వారి కొనుగోలు శక్తి తీవ్రంగా తగ్గిపో తుంది. పెట్టుబడిదారీ సంక్షోభం మరింత తీవ్రమై ప్రపంచ ఆర్థిక సంక్షోభానికి దారితీస్తుంది.
ప్రపంచ ఆర్థిక సంక్షోభం
ప్రపంచ అభివృద్ధి 2021లో 6.0శాతం నుండి 2022లో 2.7శాతానికి, 2023లో 2.3శాతానికి తగ్గిపోతున్నట్లు 2022 అక్టోబర్‌లో ఐఎంఎఫ్‌ ప్రకటించిన ప్రపంచ ఆర్థిక నివేదిక తెలిపింది. గత పది సంవత్సరాల్లో ఇదే అత్యంత బలహీనమైన ప్రపంచ అభివృద్ధి. 2023 అక్టోబర్‌ నాటికి అమెరికాలో ఆర్థిక మాంద్యం రావడం నూరు శాతం జరగవచ్చునని బ్లూమ్‌బెర్గ్‌ అంచనా వేసింది. ప్రపంచ ద్రవ్యోల్బణం 2021లో 4.7శాతం నుండి 2022లో 8.8శాతానికి పెరుగుతుందని అంచనా. 2008లో ప్రపంచ ఆర్థిక సంస్థలు కుప్పకూలిపోవడంతో తీవ్రమైన ఆర్థిక సంక్షోభం నుంచి ప్రపంచ పెట్టుబడిదారీ వ్యవస్థ కోలుకోలేకపోతుంది. ప్రపంచ జీడీపీ వృద్ధి 2009లో 5.4శాతం ఉండగా, 2019 నాటికి 2.8శాతానికి దిగజారింది. ఈ పరిస్థితుల్లో ప్రపంచవ్యాప్తంగా కరోనా మహమ్మారి రావడం తో ఆర్థిక వ్యవస్థలు ఘోరంగా పతనమయ్యాయి. కరోనా పోయినా ప్రపంచ అభివృద్ధి మాత్రం 2.7శాతం దగ్గరే నిలిచి పోయింది. మన దేశంలో 2019-20లో స్థూల జాతీయోత్పత్తి (జీడీపీ) రూ.71,28,238 కోట్లు ఉంటే, 2021-22 నాటికి రూ. 68,11,471 కోట్లకు పడిపోయింది. 2023 నాటికి 8.7శాతం అభివృద్ధి సాధిస్తామని మార్చిలో రిజర్వు బ్యాంకు అంచనా వేసింది. నెలలు గడుస్తున్న కొద్దీ ఈ సంఖ్య క్షీణిస్తున్నది. ఏప్రిల్‌లో 7శాతం, అక్టోబర్‌లో 6.5శాతానికి తగ్గించుకున్నారు. మార్చి వచ్చే నాటికి ఈ సంఖ్య రూపాయి విలువ లాగా ఎక్కడి వరకు దొర్లుతూ పోతుందో చూడాలి.
కార్పొరేట్లకు ప్యాకేజీలు ఇస్తే...
ప్రజల కొనుగోలు ఎలా పెరుగుతుంది ?
పెట్టుబడిదారీ వ్యవస్థలో అంతర్భాగంగా ఉన్న ఆర్థిక సంక్షోభాన్ని కరోనా పైకి నెట్టి, ప్రపంచ కుబేర సంస్థలు వివిధ దేశాల ప్రభుత్వాల నుండి ఆర్థిక ప్యాకేజిల (ఉద్దీపన పథకాలు) పేరుతో భారీగా ప్రజల సంపదను కాజేశాయి. అమెరికా 1.9లక్షల కోట్ల డాలర్లు (1.9 ట్రిలియన్‌ డాలర్లు), యూరోపియన్‌ యూనియన్‌ 1.8లక్షల కోట్ల యూరోల (2.2 ట్రిలియన్‌ డాలర్లు) ప్యాకేజీలలో కార్పొరేటు కంపెనీలు అత్యధికం దోచుకున్నాయి. ఇలా ప్రపంచవ్యాప్తంగా వివిధ దేశాలు ప్రకటించిన ప్యాకేజీల విలువ 16.9 ట్రిలియన్‌ డాలర్లు ఉంటుందని ఐఎంఎఫ్‌ ప్రకటించింది. మన దేశంలో బీజేపీ ప్రభుత్వం ఉద్దీపన పథకాలలో భాగంగా కార్పొరేట్‌ పన్ను రేటును 30శాతం నుండి 22శాతానికి తగ్గించింది. కరోనాకు సంబంధం లేకుండానే గత ఐదు సంవత్సరాల్లో 10.72లక్షల కోట్ల బడా కార్పొరేట్‌ రుణాలు రద్దు చేశారు. ఇది కాకుండా 13 కంపెనీలు వివిధ బ్యాంకుల్లో తీసుకున్న రూ.4.5లక్షల కోట్ల రుణాలను కేవలం 1.61 లక్షల కోట్లకు 'సెటిల్‌' చేశారు. ఫలితంగా కరోనా కాలంలో ప్రజలు తీవ్రమైన కష్టాల్లో ఉంటే కార్పొరేట్‌ దిగ్గజాలు మాత్రం మరింత బలపడ్డాయి. ముఖేష్‌ అంబానీ, ఆదానీలు గంటకు రూ.90 కోట్లు సంపాదిస్తూ ప్రపంచ కుబేరులుగా మారారు. దేశంలోని 24శాతం మంది భారతీయులు నెలకు రూ.3000 కంటే తక్కువ ఆదాయం పొందు తుంటే వారి కొనుగోలు శక్తి ఎలా పెరుగుతుంది? 2019 నాటికి దేశంలో 18.7కోట్ల మంది నిరుద్యోగులుగా ఉంటే 2022 నాటికి 20.5కోట్లకి పెరిగారు. కరోనా సమయంలో ప్రపంచం మొత్తంలో పేదరికంలోకి దిగజారిన పేదల సంఖ్యలో భారతదేశంలోనే 60శాతం మంది ఉన్నారంటే పరిస్థితి తీవ్రత అర్థం చేసుకోవచ్చు. 2021లో 68లక్షల మంది వేతన జీవులు ఉపాధి కోల్పోయారు. 2013లో ఉద్యోగాలు ఉన్న భారతీయుల సంఖ్య 44 కోట్లు ఉంటే 2021 నాటికి 38 కోట్లకు పడిపోయింది. ఈ కారణాల వల్లనే ప్రపంచంలోనూ, భారత దేశంలోనూ ఆర్థికసంక్షోభం మరింత తీవ్రమవుతుంది.
దేశంలో ఐ.టి రంగం
దేశంలో ఐ.టి ఉద్యోగులు 30 లక్షల మంది ఉన్నారు. కరోనా సమయంలో ఆన్‌లైన్‌ వ్యాపార లావాదేవీలు పెరగడంతో భారతదేశంలోని ఐ.టి కంపెనీల్లో ఉపాధి అవకాశాలు పెరిగాయి. కంపెనీలు భారీగా లాభపడ్డాయి. భారత ఐ.టి రంగం అభివృద్ధిని చూసి ఇదంతా మాగొప్పే అని కేంద్ర పాలకులు భుజాలు చరుచుకున్నారు. దేశంలోని ఐ.టి కంపెనీల్లో అతి పెద్దవైన టాటా కన్సల్టెన్సీ సర్వీసెస్‌, ఇన్ఫోసిస్‌ రెవెన్యూలో దాదాపు 80శాతానికి పైగా ఉత్తర అమెరికా, యూరోపియన్‌ మార్కెట్ల నుంచే వస్తుంది. ఈ దేశాల్లో వచ్చే సంక్షోభ ప్రభావం భారత ఐ.టి రంగంపై తీవ్రంగా ఉంటుంది. ఇప్పటికే గత ఏడాదితో పోలిస్తే 18శాతం నియామకాలు ఐ.టి రంగంలో తగ్గాయి. ఇది కేవలం ఐ.టి రంగానికే ఇది పరిమితం కాలేదు. విద్యా రంగానికి చెందిన ఎడ్‌టెక్‌ కంపెనీలు కూడా ఉద్యోగుల్ని తొలగి స్తున్నాయి. వేదాంతు, లిడో లెర్నింగ్‌, అన్‌ అకాడమీ లాంటి ఎడ్‌ టెక్‌ కంపెనీలూ ఇదే తరహాలో తొలగింపులు తీవ్రం చేశాయి. అలాగే బ్లింకిట్‌ 1600 మందిని, కార్స్‌ 24 కంపెనీ, ట్రెల్‌, మీషో, ఫ్రంట్‌ రో, ఫార్‌ ఐ, రూఫీక్‌, లిడో లాంటి అనేక కంపెనీలు ఉద్యోగుల్ని తొలగి స్తున్నాయి.
ఈ నేపథ్యంలో దేశ ప్రజల కొనుగోలు శక్తి మరింతగా తగ్గి ఆర్థిక సంక్షోభాన్ని మరింత తీవ్రం చేస్తున్నది. అయినప్పటికీ ఈ విపత్తు గురించి మన పాలకులకు ఏ మాత్రం పట్టడంలేదు. ప్రపంచంలో అనేక దేశాల్లో ఉద్యోగుల తొలగింపునకు, వేతనాల కుదింపునకు, పెన్షన్‌ సౌకర్యాల కోతలకు వ్యతిరేకంగా సంఘటిత పోరాటాలు పెరుగుతున్నాయి. సంక్షోభం ప్రపంచ వ్యాప్తమైనపుడు పోరాటాలూ ప్రపంచ వ్యాప్తం అవుతాయి. పెట్టుబడిదారీ వ్యవస్థలో వచ్చే ఈ సంక్షోభం గురించి అధ్యయనం చేసే శక్తులు పెరుగుతున్నాయి. ఈ వ్యవస్థ సమూల మార్పు కోసం అనేక కొత్త తరాలు, కొత్త పద్ధతుల్లో ప్రయత్నాలు చేస్తున్నాయి. వాటిలో భాగ స్వాములు కావడం అభ్యుదయ శక్తుల కర్తవ్యం.

- వి. రాంభూపాల్‌