ఎర్రమట్టి దిబ్బల దగ్గరున్న వటవృక్షం కింద నక్క పచారీ దుకాణం ప్రారంభించింది. సమస్త అటవీ ఉత్పత్తులను సమీకరించి, అమ్మకానికి పెట్టింది. అన్ని సరుకులు ఒకేచోట దొరకటంతో అడవి జంతువులు నక్క కొట్టుకి విపరీతంగా వచ్చేవి. అందువల్ల అక్కడ ఎప్పుడూ రద్దీగా ఉండేది. దాంతో నక్క ధరవరలు పెంచి, కల్తీలు చేసి, బాగా సంపాదించింది. నక్క దగ్గర ఖాతాదారుల్లో ఒక పేద కుందేలు ఉంది. అది వారంపాటు వెచ్చాలు తీసుకుని, వారాంతంలో బాకీ తీర్చేది. ఇలాంటి అరువు పద్దులకు నక్క అదనపు వెల విధించి వసూలు చేసుకునేది. ధనం నష్టపోతున్నా 'పోన్లే అరువు ఇస్తోంది!'' అని జంతువులు సర్దుకుపోయేవి.
ఒకసారి కుందేలు బాకీ తీర్చి, మళ్ళీ వారపు సంత ఇవ్వమని అడిగింది. కానీ నక్క తిరస్కరించింది. ''అదేంటి మామా! చాన్నాళ్ళుగా నీ దుకాణానికి వస్తున్నాను. బాకీ విషయంలో ఏనాడైనా తేడా వచ్చిందా? పువ్వుల్లో పెట్టి డబ్బులు సమయానికి ఇస్తున్నాగా! ఇప్పుడెందుకు మొండికేస్తున్నావు'' అంది ఆక్రోశంగా. నక్క తాపీగా చూసి ''చూడు అల్లుడూ! ఇక నుండి అరువు ఎవరికీ ఇవ్వదలుచుకో లేదు. చాలామంది బాకీలు ఎగవేసారు. వసూలుకు వెళితే గొడవ పడుతున్నారు. అందుకే గోడ మీద ''అరువు రేపు'' అని హెచ్చరిక రాయించాను. వెళ్ళి ధనం తీసుకురా! లేకపోతే దినుసులు ఇచ్చేది లేదు'' అని ఖండితంగా చెప్పేసింది.
దాంతో కుందేలు గుండె గుభిల్లుమంది. ఉన్న సొమ్ము జమ చేసేసింది. చేతిలో చిల్లిగవ్వ లేదు. నక్క మాట తప్పింది. ''ఇప్పుడెలా?'' అని బాధపడింది. కుందేలు చేతులు పట్టుకుని ''మామా! వారాంతానికి గాని, నా చేతికి రొఖ్ఖం అందదు. ఈసారికి అప్పు పెట్టు. మళ్ళీ వారం నుండి పైకమిచ్చి, సరుకులు తీసుకుంటా'' అని ప్రాధేయ పడింది. కానీ నక్క అందుకు అంగీకరించలేదు. ''పోనీ ఈ ఒక్క రోజుకైనా కాసిని కేరట్లు, విప్పపూలు ఇవ్వు మామా! పండగపూట పిల్లలు ఆకలితో మాడిపోతారు'' అని కాళ్ళు పట్టుకోబోయింది. అయినా నక్క మనసు కరగలేదు. వెచ్చాలలో కలిపే రాళ్ళలో ఒకటి చేరినట్టు దాని గుండె బండ బారిపోయింది, 'ససేమిరా' అంది. పాపం కుందేలు ఉసూరుమంటూ వెనుదిరిగింది. ఎక్కడా అప్పు పుట్టక పిల్లల ఆకలి గుర్తొచ్చి, దుఃఖిస్తూ పోతుంటే దారిలో ఒక ఒక కోతి కనిపించి ''ఎందుకంత దిగులుగా ఉన్నావు'' అని పలకరించింది.
కుందేలు జరిగింది చెప్పి కన్నీళ్ళు పెట్టుకుంది. కోతి ''ఆ నక్క ఆగడాలు ఎక్కువయ్యాయి. దానికి తగిన శాస్తి చేసి తీరాలి. నాతో రా'' అంటూ కుందేలుని ఎర్రమట్టి దిబ్బల వెనుక ఉన్న గుబురు పొదల్లోకి తీసుకువెళ్ళింది.అక్కడ ఒక గన్నేరు చెట్టు ఉంది. దాని మొదట్లో ఉన్న చెత్తాచెదారం తొలగించి, కొద్దిగా మట్టిని తొలగించింది. అక్కడ జాగ్రత్తగా కప్పి పెట్టి ఉంచిన పెద్ద కడవ కనిపించింది. కోతి మూత తీయగానే, చూసిన కుందేలుకి కళ్ళు చెదిరిపోయాయి. ఆశ్చర్యాన్ని అణుచుకుంటూ ''ఎవరిది ఈ నిధీ?'' అంది విస్మయంగా. కోతి చిన్నగా నవ్వి ''ఇంకెవరిదీ పచారీ కొట్టు నక్కదే. అక్రమ సంపాదనంతా ఇక్కడ దాచి పెడుతుంది. ప్రతీ నెలా మొదటి రోజున వచ్చి, రాబడి వరహాలు ఇందులో వేస్తుంది. మళ్ళీ మాసం వరకూ ఈ ఛాయలకు రాదు. కాబట్టి నువ్వు ప్రతీనెలా ఇక్కడికి వచ్చి పది వరహాల చొప్పున తీసుకుని వాడుకో. నక్కకి అనుమానం రాదు'' అని సూచించి, పది వరహాలు తీసి కుందేలు చేతిలో ఉంచి, కడవని యధావిధిగా కప్పేసింది.
కుందేలు వరహాలు తీసుకుని కోతితో దుకాణానికి వచ్చింది. ఒక వరహా నక్కకి ఇచ్చి కావలసిన వస్తువులు తీసుకుంది. నక్క మొహాన నవ్వు పులుముకుని ''ఏంటల్లుడూ! తొందరగానే అప్పు సంపాదించావు. ఈ కోతి ఇచ్చిందా?'' అంటూ మేలమాడింది. కానీ అప్పటికే కుందేలుని అపరాధభావం వెంటాడుతోంది. నక్క చేసింది తప్పయితే తాను చేస్తున్నది మాత్రం ఒప్పు ఎలా అవుతుందీ? నక్కకీ, తనకీ తేడా ఏమిట''ని తర్కించుకుంది. కుందేలులో మానసిక సంఘర్షణ ఎక్కువై చివరికి తాను చేసింది సరికాదని వివేకం వెన్ను తట్టింది. పస్తులతో మాడి చనిపోయినా ఫరవాలేదు కాని, నమ్ముకున్న నీతిని విడనాడకూడదని పశ్చాత్తాపపడింది.
వెంటనే తేలిక పడిన మనసుతో సరుకులు వెనక్కి ఇచ్చేసి ''మామా! ఇది అప్పు కాదు నీ సొమ్మే'' అంది మెల్లగా. ఆ మాటకి తుళ్ళి పడిన నక్క ''నా సొమ్మా? కొంపదీసి నా ఇంటికి కన్నం వేసావా?'' అంది తీవ్రమైన స్వరంతో. కుందేలు నిదానంగా చూసి ''లేదు మామా! గన్నేరు చెట్టు కింది కుండలోంచి తీసాను'' అంటూ తన దగ్గరున్న మిగిలిన తొమ్మిది వరహాలను అందించింది. ఆ మాటతో అంతెత్తున ఎగిరింది నక్క. ఆగ్రహావేశాలతో ఊగిపోతూ ''అక్కడ నిధి ఉందని నీకెలా తెలుసు. అందులోని వరహాలన్నీ దోచేసావా? నిన్ను ఊరికే వదలను. మృగరాజుకి ఫిర్యాదు చేసి నీ అంతు చూస్తాను. నువ్వు తస్కరించిన ధనాన్ని కక్కిస్తాను'' అంటూ చిందులు వేసింది.
కుందేలు ప్రశాంతంగా ''నక్క మామా! పరాయి సొమ్ముకి ఆశ పడటం తప్పని గ్రహించి, నిజం చెప్పాను. ఆయాచితంగా వచ్చిన డబ్బుని సొంతం చేసుకోవటానికి మనసొప్పలేదు. ఈ పది వరహాలు మినహా మిగిలిన ధనమంతా కడవలో నిక్షేపంగా ఉంది. ఇక అది అక్కడ ఉండటం క్షేమం కాదు. వెంటనే ఇంటికి తరలించు. నా తప్పి దాన్ని మన్నించమని వేడుకుంటున్నాను'' అని చేతులు జోడించింది. తన పైకం జాగ్రత్తగానే ఉందని విన్నాక నక్క కాస్త శాంతించింది.
అంతలో కోతి ఇలా అంది. ''నిజానికి నీ సొమ్ము ముట్టుకోవ టానికి కుందేలు ఇష్టపడలేదు. నా బలవంతం వల్లనే తీసుకుంది. కానీ తన మనసుకి సర్దిచెప్పుకోలేక అంతర్మథనానికి గురైంది. పిల్లల ఆకలికి తల్లడిల్లి తాత్కాలిక భ్రమకి లోనైంది. అంతేగాని కపటమైన ప్రవత్తితో కాదు. కాబట్టి కుందేలు పరివర్తనని అర్ధం చేసుకుని, క్షమించమని ప్రార్ధిస్తున్నాను'' అంది. అప్పటికి కుందేలు నిజాయితీ అవగతమైన నక్క తన ప్రవర్తనకీ, అక్రమ సంపాదనకీ సిగ్గుపడింది. నిర్మలమైన మనసుతో ''అల్లుడూ, నువ్వు యధావిధిగా నా దగ్గర ఖాతా కొన సాగించు. డబ్బు నిమిత్తం నిన్ను ఇంకెప్పుడూ ఒత్తిడి చేయను. నీ మంచితనానికి మెచ్చి, ఈ పది వరహాలను బహుమతి గా ఇస్తున్నాను. తీసుకో'' అంది. అది చూసి దుకాణానికి వచ్చిన పశుపక్ష్యాదులన్నీ హర్షధ్వానాలు చేసాయి.
- కౌలూరి ప్రసాదరావు, 9346700089